Language
Country/Area
No result found
Sự khác biệt thực sự giữa vốn tự nhiên và vốn con người: bạn có biết không?
Trong bối cảnh khủng hoảng môi trường toàn cầu hiện nay, khái niệm phát triển bền vững trở nên đặc biệt quan trọng. Từ những năm 1970, nhiều học giả và nhà hoạch định chính sách đã bắt đầu khám phá mối quan hệ giữa vốn tự nhiên và vốn con người, trong đó “tính bền vững yếu” và “tính bền vững mạnh” là những đối lập quan trọng của hai khái niệm này. Hai khái niệm bền vững này thể hiện những quan điểm hoàn toàn khác nhau về cách nhìn nhận việc quản lý tài nguyên thiên nhiên và phát triển kinh tế.
Định nghĩa về tính bền vững yếu và tính bền vững mạnh
Tính bền vững yếu khẳng định rằng vốn tự nhiên và vốn con người có thể thay thế cho nhau, trong khi tính bền vững mạnh cho rằng vốn tự nhiên phải được duy trì độc lập với vốn nhân tạo.
Trong tính bền vững yếu, khi vốn tự nhiên của một thế hệ được thay thế bằng vốn nhân lực tương ứng, sự mất mát này có thể được ghi nhận. Ví dụ, việc chuyển đổi một diện tích rừng thành công viên hoặc đất nông nghiệp có thể được coi là bền vững miễn là giá trị kinh tế và giải trí mà nó mang lại bằng hoặc vượt quá tác động môi trường và đa dạng sinh học bị mất đi.
Nói một cách tương đối, tính bền vững mạnh mẽ ủng hộ rằng một số chức năng sinh thái nhất định của vốn tự nhiên không thể được thay thế bằng vốn nhân tạo. Lấy nạn phá rừng làm ví dụ, ngay cả khi chúng ta trồng cây ở nơi khác, hậu quả lâu dài của việc mất đa dạng sinh học và hệ sinh thái không thể được phục hồi thông qua việc thay thế này.
Cơ sở lý luận về phát triển bền vững
Bước đầu tiên để hiểu khái niệm về tính bền vững yếu là khám phá quan điểm về vốn về tính bền vững. Khái niệm này nhấn mạnh rằng để đảm bảo sự công bằng giữa các thế hệ, nguồn lực và tài sản phải được phân bổ hợp lý cho các thế hệ tương lai. Cho dù đó là vốn con người (như kỹ năng và kiến thức) hay vốn tự nhiên (như khoáng sản và tài nguyên nước), những thay đổi về trữ lượng vốn sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tính bền vững của phát triển.
Tính bền vững mạnh mẽ nhấn mạnh tính độc đáo của vốn tự nhiên và tin rằng vốn kinh tế và vốn môi trường là bổ sung cho nhau chứ không thể thay thế cho nhau. Ví dụ, việc bảo vệ tầng ozone là một dịch vụ sinh thái quan trọng cho sự sống còn của con người. Chức năng như vậy không thể được tái tạo bằng vốn nhân tạo.
Ứng dụng vào thực tế
Nhiều nước thường cố gắng cân bằng mối quan hệ giữa hai nước khi thúc đẩy phát triển kinh tế. Quỹ hưu trí của chính phủ Na Uy là một ví dụ điển hình về việc sử dụng thặng dư dầu mỏ để tăng cường an ninh tài chính dài hạn của đất nước. Cách tiếp cận này thể hiện tính hiệu quả của nguyên tắc bền vững yếu trong thực tế và cũng là lời giải thích về phát triển bền vững cho nhiều người.
Tuy nhiên, những trường hợp như quốc gia nhỏ bé Nauru ở Thái Bình Dương minh họa cho những hậu quả tiêu cực mà tính bền vững yếu kém có thể gây ra. Việc khai thác quá mức tài nguyên phốt phát của đất nước cuối cùng đã dẫn đến sự sụp đổ của hệ sinh thái, cảnh báo thế giới về sự cần thiết phải xem xét sức khỏe lâu dài của môi trường khi theo đuổi lợi ích kinh tế.
Chỉ trích và tranh luận
Mặc dù tính bền vững yếu đã nhận được nhiều sự ủng hộ về mặt lý thuyết nhưng nhiều học giả vẫn đặt câu hỏi về điều đó. Người ta đã chỉ ra rằng việc coi tất cả các nguồn lực đơn giản như vốn có thể che khuất bức tranh thực sự về suy thoái môi trường.
Các nhà phê bình cho rằng khái niệm về tính bền vững yếu có thể dẫn đến những thiệt hại không thể khắc phục được đối với các hệ sinh thái.
Những người ủng hộ tính bền vững mạnh mẽ cho rằng chúng ta cần một lối sống quy mô nhỏ hơn và phi tập trung hơn để giảm thiểu thiệt hại cho thiên nhiên do các hoạt động của con người gây ra. Vì vậy, khả năng phục hồi của môi trường được coi là quan trọng: một hệ thống tự nhiên mạnh mẽ có thể chống lại các cú sốc bên ngoài và duy trì ổn định.
Định hướng tư duy tương lai
Tất nhiên, khái niệm thay thế vốn quá đơn giản là không đủ để giải quyết mọi vấn đề. Một dòng suy nghĩ khác là khái niệm di sản xã hội, trong đó nhấn mạnh đến việc để lại các quyền và cơ hội cụ thể cho thế hệ tương lai thay vì chỉ xem xét số lượng nguồn lực. Điều này có thể giúp chúng ta dỡ bỏ xiềng xích của "trò chơi có tổng bằng 0" và khiến chúng ta chú ý hơn đến cách tôn trọng vốn tự nhiên.
Khi xem xét những lý thuyết và trường hợp thực tế này, liệu chúng ta có thể thực sự hiểu được mối quan hệ giữa vốn tự nhiên và vốn con người và tìm ra con đường phát triển bền vững trong tương lai hay không?
