Đằng sau sự thay đổi của khí hậu, các hạt nhỏ ít được biết đến - hạt nhân ngưng tụ mây (CCN) - đang âm thầm ảnh hưởng đến thời tiết và khí hậu của chúng ta. Những hạt nhỏ này, có đường kính khoảng 0,2 μm, tương đương với một phần trăm kích thước của các giọt mây và âm thầm tham gia vào quá trình hình thành mây và mưa. Hạt nhân ngưng tụ mây là một loại khí dung độc đáo trong khí quyển cung cấp bề mặt phi khí cần thiết cho quá trình ngưng tụ hơi nước. Bài viết này sẽ đi sâu vào tác động to lớn của các hạt nhỏ này đến thời tiết, khí hậu và tương lai của kỹ thuật khí hậu.
Hơi nước cần bám vào bề mặt không phải khí để chuyển thành chất lỏng, một quá trình gọi là ngưng tụ.
Các hạt nhân ngưng tụ mây thường bao gồm bụi, muối biển, sunfat và các chất khác. Kích thước và thành phần của chúng sẽ ảnh hưởng lớn đến khả năng hình thành các giọt mây. Ví dụ, sunfat và muối biển dễ hấp thụ nước, trong khi soda, cacbon và các khoáng chất khác thì không. Số lượng các hạt này trong khí quyển thường nằm trong khoảng từ 100 đến 1.000 trên một cm khối, với tổng khối lượng ước tính lên tới 2 nghìn tỷ kilôgam mỗi năm.
Số lượng và loại hạt nhân ngưng tụ mây ảnh hưởng trực tiếp đến lượng mưa, tuổi thọ của mây và tính chất quang học. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng nồng độ ổn định của CCN bị ảnh hưởng bởi sự kết tụ và hợp nhất, và những thay đổi về số lượng của nó cũng có thể bị ảnh hưởng bởi những thay đổi của mặt trời, do đó gián tiếp làm thay đổi đặc điểm của các đám mây. Do đó, việc hiểu được hạt nhân ngưng tụ của mây không chỉ giúp cải thiện dự báo lượng mưa mà còn cung cấp thông tin quan trọng để ứng phó với biến đổi khí hậu.
Số lượng và loại hạt nhân ngưng tụ mây ảnh hưởng trực tiếp đến lượng mưa, tuổi thọ của mây và tính chất quang học.
Gieo mây là một kỹ thuật thêm các hạt nhỏ vào khí quyển để thúc đẩy quá trình hình thành mây và lượng mưa. Nhiều nhà nghiên cứu đã khám phá nhiều phương pháp khác nhau, bao gồm phun muối từ trên không hoặc trên mặt đất và thậm chí sử dụng xung laser để kích thích các phân tử trong khí quyển. Mặc dù những phương pháp này đôi khi có hiệu quả trong việc tăng lượng mưa, nhưng nhiều nghiên cứu không tìm thấy sự khác biệt đáng kể về lượng mưa.
Một công nghệ khác liên quan đến CCN là làm sáng mây biển, một phương pháp kỹ thuật khí hậu giúp tăng cường khả năng phản xạ ánh sáng mặt trời của mây bằng cách tiêm vào chúng các hạt nhỏ. Mặc dù công nghệ này nhằm mục đích giảm nhiệt độ trên bề mặt Trái Đất, nhưng nó có thể gặp phải nhiều thách thức trong quá trình triển khai, bao gồm tác động của các hợp chất như clo và brom lên các phân tử khác trong khí quyển.
Các kỹ thuật như gieo mây và làm sáng mây biển, mặc dù khó thực hiện, nhưng lại cho thấy những lựa chọn mà chúng ta có để đối mặt với biến đổi khí hậu.
Sự phát triển của thực vật phù du biển có ảnh hưởng quan trọng đến sự hình thành nhân ngưng tụ mây. Một số thực vật phù du giải phóng dimethyl sulfide (DMS), một chất có thể tạo thành khí dung sulfat. Khi thực vật phù du phát triển mạnh trong vùng nước ấm, chúng giải phóng một lượng lớn DMS, từ đó làm tăng CCN, thúc đẩy quá trình hình thành mây và tạo ra vòng tuần hoàn điều hòa khí hậu mang tính đột phá.
Khí và tro thải ra trong quá trình phun trào núi lửa cũng có thể ảnh hưởng đáng kể đến nồng độ CCN trong khí quyển. Các loại khí như lưu huỳnh đioxit do núi lửa giải phóng có thể được chuyển hóa thành axit sunfuric, từ đó tạo thành các hạt khí sunfat mịn làm tăng khả năng hình thành mây. Những hạt khí dung này cũng có thể phản xạ bức xạ mặt trời, dẫn đến hiện tượng Trái Đất lạnh đi.
Với sự tiến bộ không ngừng của khoa học và công nghệ, nghiên cứu về hạt nhân ngưng tụ mây vẫn đang được tiến hành. Sự hiện diện của chúng không chỉ ảnh hưởng đến hệ thống thời tiết mà còn đóng vai trò quan trọng trong bối cảnh rộng hơn như biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều điều chưa biết để khám phá cho các nghiên cứu trong tương lai về hạt nhân ngưng tụ mây, cơ chế bảo vệ tính ổn định của chúng và các ứng dụng khả thi của chúng trong việc điều hòa khí hậu. Bạn có bao giờ nghĩ rằng một ngày nào đó trong tương lai, hạt nhân ngưng tụ mây thực sự có thể trở thành một công cụ quan trọng trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu không?