Language
Country/Area
No result found
Bí mật của ngôn ngữ hội tụ: Bạn có biết sự tổng hợp đa ngôn ngữ thay đổi cấu trúc ngữ pháp như thế nào không?
Trong ngôn ngữ học, ghép từ là một hiện tượng ngữ pháp trong đó một phạm trù ngữ pháp, chẳng hạn như động từ, có thể tạo thành một từ ghép với tân ngữ trực tiếp của nó (một tân ngữ ghép) hoặc một từ bổ nghĩa trạng từ, trong khi vẫn giữ được chức năng cú pháp ban đầu của nó. Từ vựng thu được bao gồm các danh từ, thu hẹp phạm vi của động từ thay vì chỉ vào một thực thể cụ thể. Tổng hợp là trung tâm của nhiều ngôn ngữ tổng hợp, chẳng hạn như ngôn ngữ của Bắc Mỹ, Nga ở Siberia và miền bắc Australia. Tuy nhiên, đa tổng hợp không nhất thiết bao hàm sự bao gồm và ngôn ngữ trong đó tồn tại thành phần không nhất thiết phải là ngôn ngữ tổng hợp.
Sự đa dạng về mặt ngôn ngữ của các hiện tượng tổng hợp khiến việc đưa ra một định nghĩa phổ quát và toàn diện trở nên khó khăn.
Hiện tượng sáng tác biểu hiện khác nhau ở nhiều ngôn ngữ. Ví dụ, trong tiếng Anh, mặc dù từ ghép không xảy ra thường xuyên nhưng đôi khi nó vẫn xảy ra với các động từ như "bú mẹ" và "trông trẻ". Những động từ này thường được hình thành từ tính từ hoặc danh từ. Trong một ví dụ, tiếng Anh cũng gặp nhiều tình huống làm mờ ranh giới, chẳng hạn như “đâm sau lưng” (phản bội), “gọi tên” (biệt danh), v.v.
Trong các ngôn ngữ khác, hiện tượng sáng tác có thể phổ biến hơn. Trong ngôn ngữ Oneida của ngữ hệ thổ dân châu Mỹ, tổng hợp danh từ là một ví dụ rõ ràng. Đây là một câu có gốc động từ "hninu" được kết hợp với dạng động từ thông thường, cho thấy cách động từ có thể được mở rộng và diễn đạt thông qua tổng hợp. Để làm rõ hơn, tổng hợp danh từ thường thay đổi ngữ nghĩa, làm cho phát biểu của nó trở thành một cách diễn đạt cụ thể hoặc tổng quát hơn.
Trong Yucatec Maya có câu "Tôi chặt cây". Khi ghép từ "cây" lại thành "Tôi chặt gỗ".
Cấu trúc ngữ pháp tổng hợp không chỉ liên quan đến tính ngoại động từ của động từ mà còn ảnh hưởng đến cấu trúc của câu. Mithun (1985) đề xuất một hệ thống gồm bốn loại để xác định chức năng và tiến trình tổng hợp danh từ trong một ngôn ngữ. Bốn loại là tổng hợp từ vựng, thao tác vai trò trường hợp, thao tác cấu trúc diễn ngôn và tổng hợp danh mục. Những loại khác nhau này cho thấy sự đa dạng về bố cục trong các ngôn ngữ khác nhau và hầu hết các ngôn ngữ thường tuân theo bốn cấu trúc này.
Trong trường hợp tiếng Anh, sản phẩm của quá trình tổng hợp danh từ thường là những động từ mới và những danh từ này mất đi đặc điểm ngữ pháp trong quá trình tổng hợp. Khi ngôn ngữ phát triển, việc tổng hợp danh từ trở nên phổ biến hơn, cho phép chúng ta quan sát sự mở rộng và thay đổi của ngôn ngữ. Ví dụ, động từ "house-hunt" cho thấy cách kết hợp danh từ với động từ để tạo ra cấu trúc ngữ pháp mới.
Ranh giới và quy luật của ngôn ngữ tổng hợp luôn là chủ đề nóng trong ngôn ngữ học. Một số ngôn ngữ, chẳng hạn như tiếng Mohawk, có cấu trúc bố cục cực kỳ phổ biến, trong khi những ngôn ngữ khác, chẳng hạn như tiếng Anh, có cấu trúc bố cục hạn chế hơn. Các học giả đã tiến hành nhiều cuộc thảo luận lý thuyết khác nhau để cố gắng tìm hiểu nguyên nhân đằng sau hiện tượng tổng hợp, dù đó là do cấu trúc ngữ pháp hay do các quy tắc từ điển vẫn là một bài toán khó.
Trong các ngôn ngữ khác nhau, cách thực hiện cụ thể và ý nghĩa của sự tổng hợp luôn phản ánh nhu cầu ngôn ngữ và thói quen sử dụng của các nền văn hóa khác nhau.
Kết hợp với những gì chúng ta đã biết về hiện tượng tổng hợp, tổng hợp đa ngôn ngữ chắc chắn đã làm thay đổi cấu trúc ngữ pháp, khiến ngôn ngữ trở nên linh hoạt hơn và có nhiều thay đổi trong cách diễn đạt. Điều này không chỉ thúc đẩy sự phát triển đổi mới của ngôn ngữ mà còn cung cấp các ví dụ và không gian phân tích phong phú cho nghiên cứu ngôn ngữ. Cuối cùng, chúng ta phải đặt câu hỏi, liệu hiện tượng tổng hợp có tiếp tục thúc đẩy sự phát triển của ngôn ngữ, khiến chúng trở nên đa dạng và phong phú hơn trước những nhu cầu giao tiếp mới hay không?
