Trong thống kê và trắc nghiệm tâm lý, độ tin cậy đề cập đến tính nhất quán tổng thể của phép đo. Một biện pháp được cho là có độ tin cậy cao khi nó đưa ra những kết quả tương tự trong cùng điều kiện. Điều này có nghĩa là kết quả thử nghiệm của cùng một nhóm người thử nghiệm sẽ vẫn ổn định ngay cả khi thử nghiệm ở những thời điểm khác nhau. Nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến độ tin cậy của phép đo, do đó việc hiểu các yếu tố này rất quan trọng để đảm bảo phép đo nhất quán và chính xác.
Các phép đo có độ tin cậy cao được đặc trưng bởi độ chính xác, có thể lặp lại và nhất quán trong các tình huống thử nghiệm khác nhau.
Ước tính độ tin cậy có thể được chia thành một số loại chung. Đầu tiên là độ tin cậy giữa những người đánh giá, đánh giá mức độ mà hai hoặc nhiều người đánh giá đồng ý về quy trình đánh giá. Hơn nữa, độ tin cậy của bài kiểm tra lặp lại đánh giá tính nhất quán của điểm số từ bài kiểm tra này sang bài kiểm tra khác. Độ tin cậy nhất quán nội bộ đánh giá xem kết quả của từng mục trong bài kiểm tra có nhất quán hay không.
Các bài kiểm tra không nhất thiết phải giống hệt nhau. Độ tin cậy của phép đo bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố không chắc chắn.
Điều quan trọng cần lưu ý là độ tin cậy không có nghĩa là tính hợp lệ. Điều này có nghĩa là ngay cả khi một phép đo có độ tin cậy cao thì không nhất thiết có nghĩa là nó có giá trị trong việc đo lường đặc điểm mong muốn. Ví dụ, một bộ dụng cụ đo lường có thể luôn hiển thị cùng một số trong nhiều phép đo, nhưng nếu số đó không phải là trọng lượng thực tế của vật thể đang được đo thì dụng cụ đo lường đó có độ tin cậy cao nhưng không có giá trị.
Lỗi đo lường chủ yếu có thể được chia thành lỗi ngẫu nhiên và lỗi hệ thống. Lỗi ngẫu nhiên là do các biến số khác ngoài mục tiêu đo lường gây ra, trong khi lỗi hệ thống đề cập đến thực tế là công cụ đo lường liên tục cung cấp kết quả có sai lệch. Lấy trọng lượng của một vật làm ví dụ, nếu một chiếc cân luôn chỉ rằng nó nặng hơn thực tế 500 gram thì chiếc cân đó đáng tin cậy nhưng không hiệu quả.
Trong thực tế, có ba phương pháp đánh giá độ tin cậy chính có thể được sử dụng để đo mức độ lỗi. Đầu tiên là phương pháp kiểm tra lại, trong đó người ta sẽ tiến hành kiểm tra hai lần với cùng một nhóm đối tượng để đánh giá tính nhất quán của điểm số. Thứ hai là phương pháp bảng song song, bao gồm việc sử dụng các thử nghiệm khác nhau nhưng tương đương để loại bỏ khả năng sai số đo lường. Cuối cùng, tính nhất quán nội bộ sử dụng các phương pháp tính toán như alpha của Cronbach để đảm bảo tính nhất quán của kết quả giữa các mục trong bài kiểm tra.
Càng có nhiều phương pháp đo lường thì độ tin cậy của phép đo càng cao.
Các phương pháp cải thiện độ tin cậy của phép đo bao gồm làm rõ cách diễn đạt của công cụ đo lường hoặc bài kiểm tra, tăng thời lượng đo lường hoặc tiến hành phân tích tâm lý. Phân tích câu hỏi hiệu quả đảm bảo rằng các câu hỏi kiểm tra đánh giá chính xác và hiệu quả các kỹ năng và đặc điểm mong muốn. Điều này sẽ bao gồm việc tính toán các số liệu như mức độ khó của từng mục và khả năng nhận dạng của mục đó.
Để đạt được các phép đo có độ tin cậy cao, chúng ta phải cân nhắc cẩn thận tất cả các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả đo. Rốt cuộc, phương pháp đo lường nào có thể đảm bảo độ tin cậy và giá trị của phép đo?