Trong hệ thống chăm sóc sức khỏe toàn cầu ngày nay, tình trạng thiếu hụt bác sĩ đang trở thành một vấn đề ngày càng nghiêm trọng. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) dự đoán thế giới đang thiếu hụt tới 4,3 triệu nhân viên y tế, bao gồm bác sĩ, y tá và các nhân viên y tế khác. Ở nhiều nước đang phát triển, việc thiếu hụt nguồn lực y tế có nghĩa là người dân không thể tiếp cận các dịch vụ y tế cơ bản, trong khi ở các nước phát triển như Hoa Kỳ, Vương quốc Anh và Đức, tình trạng thiếu hụt vẫn rất nghiêm trọng, đặc biệt là ở các vùng nông thôn và thiếu nguồn lực.
Việc thiếu hụt bác sĩ không chỉ ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận dịch vụ y tế của bệnh nhân mà còn có thể dẫn đến chất lượng y tế giảm và chi phí y tế tăng.
Nguồn cung bác sĩ bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, trong đó quan trọng nhất là số lượng sinh viên tốt nghiệp trường y. Đồng thời, số lượng bác sĩ tiếp tục hành nghề và việc họ có ở lại quốc gia quê hương hay không cũng là những cân nhắc quan trọng ảnh hưởng đến nguồn cung bác sĩ.
Các nhà bình luận lưu ý rằng nhiều người không hài lòng với tình trạng thiếu hiệu quả trong hệ thống chăm sóc sức khỏe. Nếu hoạt động của hệ thống y tế không cải thiện được năng suất làm việc của bác sĩ thì một số ít bác sĩ sẽ phải chịu áp lực từ số lượng lớn bệnh nhân. Hậu quả của áp lực này là giờ làm việc của bác sĩ trở nên cực kỳ nặng nề, trong khi thời gian chăm sóc bệnh nhân của họ ngày càng bị hạn chế.
Dữ liệu cho thấy tình trạng thiếu hụt nguồn lực y tế đang trở thành mối lo ngại ngày càng tăng ở một số khu vực có tốc độ tăng trưởng cao tại Hoa Kỳ, chẳng hạn như Phoenix, Arizona.
Ở nhiều nước đang phát triển, chi tiêu cho y tế có liên quan chặt chẽ đến tăng trưởng kinh tế. Khi tổng sản phẩm quốc nội (GDP) tăng lên, lực lượng lao động chăm sóc sức khỏe cũng tăng theo. Tuy nhiên, tình trạng bác sĩ ra đi đã đặt ra thách thức cho hệ thống chăm sóc sức khỏe của nhiều quốc gia thu nhập thấp. Hiện tượng này, được gọi là "chảy máu chất xám", không chỉ ảnh hưởng đến nguồn cung y tế mà còn gây ra thiệt hại lâu dài cho sự phát triển kinh tế và xã hội.
Một cách để giải quyết tình trạng thiếu bác sĩ là mở rộng tuyển sinh vào trường y, tuy nhiên, đây không phải là giải pháp duy nhất. Chi phí đào tạo sinh viên y khoa và tác động của điều kiện xã hội đến sự đa dạng và cơ hội bình đẳng cũng là những yếu tố ngăn cản nhiều người vào trường y.
Theo một số nghiên cứu, những hạn chế trong tuyển sinh vào trường y và sự phân biệt đối xử dựa trên chủng tộc và giới tính khiến nhiều người không có cơ hội trở thành bác sĩ.
Do dân số già hóa và gánh nặng bệnh tật ngày càng tăng, nhu cầu về dịch vụ bác sĩ đang tăng lên, đặc biệt là ở các nước phát triển. WHO khuyến cáo rằng tỷ lệ bác sĩ lý tưởng ở các nước tiên tiến phải là ít nhất một bác sĩ đa khoa trên một nghìn người. Điều này có nghĩa là khi số người già đi ngày càng tăng, nhu cầu về dịch vụ chăm sóc sức khỏe sẽ tiếp tục tăng.
Nhiều quốc gia đã đề xuất nhiều giải pháp ngắn hạn và dài hạn khác nhau cho vấn đề thiếu bác sĩ. Một số kế hoạch bao gồm tăng kinh phí cho các trường y, thu hút bác sĩ từ nước ngoài và cải thiện việc cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe.
Hầu hết các giải pháp đều hướng tới việc tăng số lượng bác sĩ và cải thiện hiệu quả của hệ thống y tế để đảm bảo mọi bệnh nhân đều có thể nhận được các dịch vụ y tế cần thiết.
Tình hình này đáng lo ngại không chỉ ở địa phương mà còn trên toàn cầu. Tình trạng thiếu hụt bác sĩ ở Hoa Kỳ dự kiến sẽ lên tới 91.500 trong vài năm tới và thậm chí lên tới 130.600 vào năm 2025. WHO cảnh báo rằng ở một số quốc gia, tỷ lệ bác sĩ bình quân đầu người chỉ là 1,13 trên một nghìn người, một khoảng cách rất lớn so với tỷ lệ 2,5 trên một nghìn người ở Hoa Kỳ. Khi nhu cầu về dịch vụ chăm sóc sức khỏe tăng lên, hỗ trợ y tế và chia sẻ nguồn lực từ nhiều nguồn khác nhau cũng sẽ trở thành xu hướng chính trong tương lai.
Trước thách thức thiếu hụt bác sĩ toàn cầu, liệu chúng ta có thể cải thiện tình hình và đảm bảo rằng mọi người đều có thể tiếp cận dịch vụ chăm sóc mà họ cần không?