Với biến đổi khí hậu và tốc độ đô thị hóa ngày càng tăng, mối đe dọa cháy rừng chưa bao giờ lớn hơn thế. Con người ngày càng dựa vào nhiều công nghệ khác nhau để tạo ra một môi trường sống an toàn hơn và việc sử dụng các chất chữa cháy đã trở thành một phần quan trọng của công tác chữa cháy. Những hóa chất này có tác dụng làm chậm sự lan rộng của đám cháy và bảo vệ tính mạng cũng như tài sản của chúng ta như thế nào?
Thuốc làm chậm cháy có nhiều cơ chế hoạt động khác nhau, chủ yếu có thể chia thành hai loại: tác động vật lý và tác động hóa học.
Các hành động vật lý phổ biến nhất bao gồm:
làm mát: Một số phản ứng hóa học có thể làm giảm nhiệt độ của một chất.
Tạo lớp bảo vệ: Ngăn chặn vật liệu bên dưới bắt lửa.
Pha loãng: Một số chất làm chậm cháy giải phóng nước và carbon dioxide trong quá trình đốt cháy, do đó làm loãng các gốc tự do trong ngọn lửa và làm giảm cường độ cháy.
Ví dụ, các chất phụ gia làm chậm thường được sử dụng bao gồm các thành phần có chứa nhôm hydroxit (Al(OH)3) và magie hydroxit (Mg(OH)2). Khi được đun nóng, các hóa chất này giải phóng nước và hấp thụ một lượng lớn năng lượng nhiệt, làm giảm nhiệt độ vật liệu và tạo thành cặn bảo vệ trên bề mặt.
Các phản ứng hóa học có thể được chia thành hai giai đoạn chính:
Phản ứng pha khí: Chất chống cháy ngăn chặn các phản ứng hóa học trong ngọn lửa, thường sử dụng các halogen hữu cơ nguy hiểm.
Phản ứng ở trạng thái rắn: Một số chất làm chậm có thể phân hủy polyme, khiến polyme tan chảy và chảy ra khỏi ngọn lửa.
Ví dụ, trong nhiên liệu gốc cacbon, chất chống cháy rắn có thể tạo thành một lớp than cốc cacbon khó cháy trên bề mặt nhiên liệu, ngăn chặn quá trình cháy xảy ra.
Các chất làm chậm cháy có nhiều công dụng, bao gồm phòng cháy chữa cháy, bảo vệ kết cấu, nhu yếu phẩm hàng ngày và các lĩnh vực khác.
Ví dụ, các chất hóa học chuyên dụng có tác dụng trì hoãn đám cháy được sử dụng trong nhiều loại bình chữa cháy khác nhau và có hiệu quả đối với nhiều loại đám cháy khác nhau. Một số tác nhân làm chậm đám cháy như bọt loại A có thể tạo ra rào cản hiệu quả trong giai đoạn đầu của đám cháy và ngăn chặn ngọn lửa lan rộng.
Chất chống cháy cũng được sử dụng cho nhiều vật thể. Cây thông Noel thường được phun chất chống cháy vì khi cây khô, nó sẽ rất dễ cháy. Nhiều tòa nhà, đặc biệt là ký túc xá và trường học, cũng sử dụng loại sơn phủ này để nâng cao độ an toàn.
Để ứng phó với cháy rừng, các chất làm chậm thường được sử dụng dưới dạng hỗn hợp nước và chất làm đặc, được thả từ máy bay hoặc được nhân viên mặt đất sử dụng để làm chậm sự lan rộng của đám cháy. Khi cần thiết, có thể phun trực tiếp chất dập lửa vào ngọn lửa để giảm thiểu đám cháy và dập tắt ngọn lửa.
Mặc dù các chất làm chậm cháy rừng hiện có trên thị trường nhìn chung được coi là ít độc hại và an toàn, nhưng vẫn nên thận trọng khi sử dụng. Tiếp xúc quá nhiều với một số hóa chất nhất định có thể ảnh hưởng đến môi trường sinh thái.
Một số tác nhân trì hoãn bên trong như halide hữu cơ đã được chứng minh là độc hại và có thể gây hại cho các sinh vật như cá khi thải ra suối hoặc các nguồn nước. Do đó, khi sử dụng cần phải ưu tiên xem xét đến tác động tiềm tàng tới môi trường.
Phần kết luậnTrong xã hội ngày nay, các tác nhân làm chậm cháy đang đóng vai trò độc đáo của chúng dưới nhiều hình thức khác nhau. Cho dù trong việc phòng ngừa và kiểm soát cháy rừng hay trong cuộc sống hàng ngày, chúng đều là những biện pháp quan trọng để bảo vệ tính mạng và tài sản. Tuy nhiên, khi đối mặt với sự kết hợp mạnh mẽ giữa ngọn lửa và hóa học, liệu chúng ta có thể tìm ra chất làm chậm an toàn hơn và thân thiện hơn với môi trường không?