Việc mất đi người thân yêu hoặc thứ gì đó thân thương là nỗi đau không thể diễn tả thành lời đối với nhiều người. Sự đau buồn, như một phản ứng tự nhiên trước mất mát như vậy, bao gồm sự đau khổ về mặt cảm xúc và tác động về thể chất, tâm lý và xã hội. Mỗi người có cảm xúc và phản ứng khác nhau trước mất mát, khiến việc hiểu và đối phó với nỗi đau trở nên phức tạp. "Mô hình đau buồn hai chiều" là một lý thuyết quan trọng giúp chúng ta khám phá sự đa dạng và chiều sâu của cảm xúc này một cách sâu sắc hơn.
Theo mô hình này, quá trình đau buồn không phải là một con đường thẳng mà là hai con đường đan xen. Phần đầu tiên tập trung chủ yếu vào chức năng sinh lý tâm lý xã hội của một cá nhân, chẳng hạn như phản ứng cảm xúc, những thay đổi trong các mối quan hệ gia đình và xã hội, cũng như khả năng thích nghi với cuộc sống hàng ngày. Phần thứ hai tập trung vào mối liên hệ cảm xúc đang diễn ra giữa người sống và người đã khuất thông qua quá trình xử lý những ký ức tích cực và tiêu cực.
Ở giai đoạn đầu, cá nhân học cách thích nghi với nỗi đau, đòi hỏi thời gian để điều chỉnh tâm lý và phục hồi các chức năng xã hội.
Việc đánh giá lại các mối quan hệ đã mất đặc biệt quan trọng trong quá trình này. Điều này không chỉ bao gồm việc tưởng nhớ người đã khuất mà còn bao gồm cách người sống tiếp tục phản ánh ảnh hưởng của người đã khuất trong cuộc sống của họ.
Mất mát là trải nghiệm riêng của mỗi người. Một số người trải qua nỗi đau buồn sâu sắc sau mất mát, những người khác có thể tìm thấy sức mạnh trong nỗi đau buồn, hoặc thậm chí chia sẻ những khoảnh khắc vui vẻ với người thân đã khuất. Sự đa dạng của những cảm xúc này thực sự phản ánh những khả năng khác nhau của cuộc sống.
Như nhà nghiên cứu George Bonnano lưu ý, một số người có thể biểu hiện cái gọi là "cách ứng phó xấu xí", bao gồm việc thể hiện những phản ứng cảm xúc không bình thường khi đau buồn.
Những cung bậc cảm xúc đa dạng này thách thức những hiểu biết truyền thống về sự thương tiếc và khiến chúng ta phải tự hỏi, trong bối cảnh nào, những phản ứng này được coi là lành mạnh để đối phó với mất mát?
Nghiên cứu khoa học cho thấy tác động của nỗi buồn đến sức khỏe thể chất cũng rất đáng chú ý. Ví dụ, các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người trải qua mất mát thường tự báo cáo rằng họ bị căng thẳng về thể chất nhiều hơn và có nguy cơ mắc các vấn đề tim mạch cao hơn. Điều này khiến chúng ta cần phải xem xét mối liên hệ chặt chẽ giữa sức khỏe cảm xúc và sức khỏe thể chất.
Nghiên cứu khoa học hiện đại đã xác nhận rằng nỗi buồn có thể kích hoạt phản ứng viêm sinh lý, có liên quan chặt chẽ đến quá trình xử lý cảm xúc.
Phát hiện này đặt ra câu hỏi về cách tiếp cận quá trình tang lễ toàn diện hơn: liệu chúng ta có nên chú ý đến việc duy trì sức khỏe thể chất trong khi đau buồn không?
Tuy nhiên, việc để tang cũng có thể nguy hiểm, đặc biệt đối với những người có vấn đề về sức khỏe tâm thần. Phản ứng đau buồn nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến các mối quan hệ gia đình. Ví dụ, sau khi mất con, hầu hết các gia đình sẽ phải đối mặt với nguy cơ hôn nhân giả tạo hoặc đổ vỡ mối quan hệ.
Nghiên cứu mới nhất cho thấy rằng trong khi các tổ chức hoặc chuyên gia nên cung cấp sự hỗ trợ, họ cũng nên cảnh giác với những thay đổi trong các mối quan hệ sau mất mát.
Hiện tượng này khiến mọi người tự hỏi làm sao để duy trì được cấu trúc gia đình ổn định khi đối mặt với nỗi buồn?
Tóm lại, việc hiểu được mô hình tang lễ hai chiều không chỉ giúp chúng ta thấy được những cảm xúc phức tạp của sự mất mát mà còn làm nổi bật tính độc đáo trong cách mỗi người xử lý nỗi đau buồn. Nỗi đau buồn không phải là một cảm xúc đơn giản mà là một hành trình sâu sắc của suy nghĩ và cảm xúc. Khi trải qua mất mát, điều quan trọng là chúng ta chấp nhận nỗi đau và học cách sống lại như thế nào. Trước tất cả những điều này, chúng ta nên nhìn nhận cuộc sống và các mối quan hệ của mình như thế nào?