Guus Munten

Het PARIHS-raamwerk

SamenvattingEvidence-based werken wordt in de gezondheidszorg op allerlei manieren gestimuleerd. Zo is er bijvoorbeeld lang gedacht dat het ontwikkelen van een richtlijn en het publiceren ervan automatisch leiden tot het invoeren van deze nieuwe werkwijze in de praktijk. De praktijk blijkt echter een stuk weerbarstiger. Het in 1998 gepresenteerde Promoting Action on Research Implementation in Health Services (PARIHS)-raamwerk biedt een hulpmiddel om deze implementatie succesvoller te laten verlopen. Het raamwerk is ontwikkeld op basis van gemeenschappelijke ervaringen, onderzoek, practice development en kwaliteitszorgprojecten en is nog steeds in ontwikkeling, zoals blijkt uit dit artikel.

Numbers telling the tale? On the validity of patient experience surveys and the usability of their results

SamenvattingAls je als professional inzicht wil krijgen in de kwaliteit van de zorg die je biedt, is het verstandig te rade te gaan bij degene waar het in de zorg om draait; de patiënt. Deze ervaart de zorg immers vanuit een ander perspectief dan de professionals. Patiëntervaringen zijn daarom dan ook een belangrijk onderdeel geworden van informatie over kwaliteit van zorg. Als deze informatie beschikbaar is, kan deze gebruikt worden door andere patiënten die kunnen bepalen waar ze hun zorgvraag neerleggen, door professionals die een spiegel voorgehouden krijgen hoe patiënten de zorg ervaren en door verzekeraars bij het afsluiten van contracten met zorgaanbieders.

Plan van aanpak geeft structuur

Vaak wordt in implementatiemodellen uitgegaan van een stapsgewijze lineaire aanpak, waarin fasen elkaar netjes opvolgen. Een implementatieproces verloopt echter zelden lineair en gaat dikwijls gepaard met tegenslagen en onverwachte wendingen. Ditzelfde geldt voor het implementatieproces van het evidence-based gedachtegoed in een instelling of een afdeling. Om hierop voorbereid te zijn moet een plan van aanpak niet alleen flexibel zijn, maar ook geschikt om de tegenslagen en problemen te signaleren, zodat daar snel op ingespeeld kan worden en een valse start wordt voorkomen.

Middelen maken het makkelijker

Het implementeren van EBP in de verpleegkundige praktijk is geen sinecure en kan gezien worden als het managen van een complexe verandering. De complexiteit van deze verandering hangt uiteraard af van wat er precies wordt geimplementeerd en op welke schaal dit gebeurt. De randvoorwaarde middelen is net als visie, vaardigheden, drijfveren en plan van aanpak een van de vijf essentiele bouwstenen voor succesvolle implementatie.

Implementeren van EBP, een complexe verandering

De implementatie van zowel evidence-based behandelingen als het evidence-based gedachtegoed verloopt vaak moeizaam. Om het primaire proces te veranderen wordt veel inspanning gericht op de professional. Dat blijkt niet voldoende te zijn. Is die professional zo onwillig? Nee, de professional handelt in een complexe context die minstens zo belangrijk is in implementatieprocessen. In een dergelijke context zijn vijf voorwaarden of bouwstenen essentieel voor de verandering; visie, vaardigheden, drijfveren, middelen en een plan van aanpak. In deel 1 van dit boek wordt aan elke bouwsteen een hoofdstuk gewijd, dit nadat inzicht is gegeven in de redenen waarom implementatie van evidence based practice (EBP) een ware uitdaging is.

Middelen en tijd

Voor de implementatie van het EBP-gedachtegoed en evidence-based handelingen is het beschikbaar zijn en kunnen gebruiken van informatietechnologie van belang. Hiervoor is het artikel The role of organizational context and individual nurse characteristics in explaining variation in use of information technologies in evidence based practice kritisch bekeken. Middelen dienen beschikbaar te zijn voor een succesvolle implementatie van het EBP-gedachtegoed of evidence-based handelingen. Beschermde tijd voor educatie of het opdoen van vaardigheden in het kritisch beoordelen van wetenschappelijke artikelen is daar een van. Hiervoor is artikel Are Journal Clubs effective in supporting evidence-based decision making? A systematic review kritisch bekeken

Plan van aanpak en communiceren

Binnen het plan van aanpak worden keuzes gemaakt voor methoden en principes die gehanteerd worden bij de implementatie. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op vier methodische werkwijzen die vaak gebruik worden in zorg- en onderwijssettings bij het implementeren van veranderingen: de PDCA-cyclus van Deming, het Participatief Actieonderzoek (PAO), het implementatiemodel van Grol en Wensing en Responsieve Evaluatie (RE).

Knowledge Development and Research Utilizationin Evidence-Based Wound Care

Verpleegkundigen dragen, net als andere zorgverleners, de verantwoordelijkheid om beslissingen te nemen die van invloed zijn op de gezondheid en het welbevinden van de patiënt. Dit geldt uiteraard ook voor beslissingen die genomen moeten worden in het kader van wondzorg. In de praktijk blijkt er een grote variatie aan wondzorg te bestaan, waardoor patiënten met wonden mogelijk suboptimale zorg ontvangen.

Implementeren van EBP in de psychiatrische verpleegkunde door middel van handelingsonderzoek

Hoewel Evidence Based Practice (EBP) in de verpleegkundige literatuur een veelgebruikte term is, geeft diezelfde literatuur aan dat dit niet wil zeggen dat de verpleegkundige praktijk ook evidence-based is. Hier zijn verschillende redenen voor te geven, waaronder de verklaring dat de wereld van de verpleegkundige praktijk en de wereld van het verpleegkundig onderzoek twee afzonderlijke werelden zijn. Aangezien in handelingsonderzoek deze beide werelden worden verbonden is deze methode gebruikt om EBP te implementeren in een psychiatrische verpleegkundige setting. In dit artikel wordt een deel beschreven van dit handelingsonderzoek