Joost Zaat

Verbeterplannen leiden niet tot betere zorg

Samenvatting‘Ah mevrouw Timmermans, uw LDL is helemaal in orde, hoor.’ ‘Wat betekent dat, dokter?’ ‘Nou gewoon, dat ik mijn werk goed doe. En ook wel dat u uw pillen goed inneemt. Ik hoop wel dat u er geen spierpijn van krijgt en dat u weet dat het nut in uw geval helemaal niet zo groot is, maar dat ben ik u jaren geleden eigenlijk vergeten te vertellen en ik weet ook niet of u nog wel weet hoeveel mensen ik in mijn praktijk pillen moet geven om er eentje te redden, maar voor onze kwaliteitsindicatoren is het wel fijn dat het zo goed gaat.’ Spiegel van de huidige zorgkwaliteit in een notendop?

Moet testgebruik wel verbeterd worden

SamenvattingDokters weten te weinig van het nut van diagnostische tests; te veel gebruik van diagnostische tests is duur en volgens de geldende mantra kunnen patiënten daardoor schade lijden. Dat zijn de theoretische uitgangspunten van allerlei interventieonderzoeken zoals ook van het methodologisch fraaie onderzoek naar diagnostisch toetsoverleg door Verstappen et al. in deze H&W (pagina 127). Toen ik 16 jaar geleden mijn eigen onderzoek over het aanvragen van tests bedacht, had ik de stellige overtuiging dat we veel te veel tests aanvroegen en dat dat niet goed was.1 Zoals veel onderzoekers wilde ik gedrag veranderen vanuit het morele besef dat alleen rationeel aanvragen door de beugel kan.

Nieuwe richtlijnen voor rapportage over diagnostisch onderzoek

SamenvattingTerluin draagt hierboven de poortwachter al ten grave en zelfs de deftige Raad voor de Volksgezondheid adviseerde begin januari om de geneeskundige taken opnieuw te verdelen. Misschien verdwijnen straks hele delen van de behandeling naar anderen, maar diagnoses stellen blijft ons vak en het wordt misschien wel onze hoofdtaak. Goed onderzoek naar diagnostische methoden is dan ook belangrijk. Of het nu om de diagnostische waarde van de anamnese, lichamelijk onderzoek, simpele laboratoriumbepalingen of heel ingewikkelde scans gaat, alleen op basis van adequaat onderzoek kunnen we ons vak goed doen. Aan veel onderzoek over diagnostiek – ook in artikelen in H&W – mankeert het een en ander. Onderzoek over diagnostiek is ook lastig, al ontwikkelt de methodologie zich snel.

Praktijkorganisatie is een overgewaardeerd onderwerpdiabetes mellituskwaliteitsverbeteringpraktijkverpleegkundigepraktijkvoering

SamenvattingDe organisatie in een huisartsenpraktijk is net zo simpel als die in een gewone huishouding met twee kindertjes. Onze omas hadden wel tien kinderen en kregen die zonder verbeterprojecten allemaal groot. Hoeveel valt er dan eigenlijk te managen in een twee-, drie- of viermanspraktijk? Merkwaardig dat een NHG-congres dat op de presentatie van de Toekomstvisie volgt, toch geheel gewijd is aan de praktijkorganisatie. Drastische veranderingen in de wereld

Pleidooi voor een onderzoeksfonds voor ‘evidence-based’ volksgezondheid en gezondheidszorg

SamenvattingIn tegenstelling tot wat politici en beleidsmakers lijken te denken, weten we nog te weinig over de effecten van zorg en beleid op de gezondheid. Dat is schadelijk voor patiënt en samenleving. Meer geld voor onderzoek naar doeltreffendheid en doelmatigheid van de gezondheidszorg is daarom hard nodig. De Initiatiefgroep Gezondheidswetenschappen, een groep vertegenwoordigers van de belangrijkste Nederlandse onderzoeksinstellingen, pleit in een eind juni verschenen brochure voor een onafhankelijk onderzoeksfonds, waaraan de ziektekostenverzekeraars flink moeten bijdragen.1

H&W in 2004 en plannen voor 2005

SamenvattingVorig jaar stuurden we onze abonnees 13 nummers, waaronder onze WONCA-special over huisartsgeneeskunde in Europa, met bij elkaar de omvang van een vuistdikke roman: 828 paginas waarvan 576 onder de verantwoordelijkheid van de redactie.

Geschiedenis van de psychiater

SamenvattingOp elke vijf huisartsen loopt er tegenwoordig één psychiater rond. De pioniers van de psychiatrie waren in de negentiende eeuw niet zo vreselijk anders dan onze bevlogen huisartsen in de jaren vijftig van de vorige eeuw. Ze wilden hun vak op de kaart zetten. Daarvoor was wetenschappelijk onderzoek naar de oorzaken van psychiatrische stoornissen nodig. De zeventig psychiaters die er destijds waren, werkten vrijwel allemaal in krankzinnigengestichten. De tweeduizend huidige psychiaters kom je ongeveer overal tegen. Het therapeutische arsenaal van de psychiaters is in de twintigste eeuw wel fors toegenomen, maar met de diagnostiek is het volgens de auteurs van dit boek nog steeds droevig gesteld. Psychiatrie is – net als de huisartsgeneeskunde – wel stevig verankerd in de medische wetenschap maar het gesprek met de patiënt blijft de hoeksteen van de diagnostiek en daarmee blijft er ondanks de DSM-IV een grote mate van subjectiviteit en onduidelijkheid over diagnosen.

Continuïteit als pijler van de huisartsgeneeskunde

SamenvattingMeer dan 11.000 ingevulde vragenlijsten en dan nog optimistisch blijven; dan kenmerkt het doorzettingsvermogen van Henk Schers om een moeilijk onderwerp als continuïteit goed in beeld te krijgen. Een aantal van zijn onderzoeken publiceerde hij ook in dit tijdschrift.

Klaar-met-leven of lijden aan het leven

SamenvattingIn het artikel Ervaringen van huisartsen met ouderen die ‘klaar-met-leven’ zijn beschrijven Rurup et al. voor het eerst in Nederland een serie verzoeken voor euthanasie bij ouderen zonder dat die ‘ziek zijn’ (pagina 552). Zo’n controversieel onderwerp vraagt volgens ons om een andere manier van reflecteren dan in een traditioneel commentaar mogelijk is.

Aan het werk

SamenvattingHuisartsen missen een debatcultuur. Auteurs schrijven, lezers lezen. Dat vind ik niet genoeg. Misschien kan het dit jaar eens anders.