Language
Country/Area
No result found
Từ Pháp đến Đức: Câu chuyện nguồn gốc của lý thuyết móng ngựa là gì?
Trong các cuộc tranh luận chính trị hiện nay, thuyết móng ngựa đã gây ra nhiều luồng ý kiến khác nhau. Lý thuyết này cho rằng khoảng cách giữa bên trái và bên phải không xa nhau như phổ tuyến tính gợi ý, mà đúng hơn là cả hai thực sự có thể giống nhau trong một số bối cảnh chính trị và xã hội nhất định. Lý thuyết móng ngựa lấy tên từ triết gia người Pháp Jean-Pierre Faye, người đầu tiên giới thiệu khái niệm này trong cuốn sách năm 1972 Lý thuyết tường thuật: Giới thiệu về ngôn ngữ của chủ nghĩa toàn trị và liên hệ nó với Otto Stern Rather connect.
Điều đáng chú ý là nhiều nhà khoa học chính trị, nhà tâm lý học và nhà xã hội học đã đặt câu hỏi về lý thuyết móng ngựa. Mặc dù một số người ủng hộ khẳng định những điểm tương đồng giữa các quan điểm chính trị cực đoan và cáo buộc cả hai phía ủng hộ chủ nghĩa độc tài hoặc chủ nghĩa toàn trị, nhưng nhiều nghiên cứu hiện tại không hỗ trợ hiệu quả cho các lập luận cốt lõi của lý thuyết.
Nguồn gốc của lý thuyết
Khái niệm lý thuyết móng ngựa xuất hiện sớm nhất là vào những năm 1850, chẳng hạn trong bài phê bình của Bayard Taylor về hai du khách người Pháp mà ông gặp ở Beirut: “Thấy những người theo chủ nghĩa quân chủ và những người theo chủ nghĩa xã hội cùng nhau lên án khung cảnh ở Anh và luật pháp của nước này, tôi không thể không nhưng hãy thốt lên: 'Nhìn kìa! Hai thái cực gặp nhau làm sao.'"
Phép ẩn dụ này được dùng để mô tả hệ tư tưởng của Mặt trận Đen trong thời Cộng hòa Weimar. Trong tác phẩm của Faye, ông đã phân tích cách các chế độ toàn trị khai thác các hệ tư tưởng, đặc biệt trích dẫn ảnh hưởng của Nietzsche, Hitler, Marx và Stalin. Ông đã sử dụng phép ẩn dụ móng ngựa để mô tả tình trạng của các đảng phái chính trị ở Đức vào năm 1932, với những điểm tương đồng từ Đảng Cộng sản Đức đến Đảng Quốc xã.
Cách sử dụng hiện đại
Thời gian trôi qua, lý thuyết móng ngựa ngày càng được chú ý nhiều hơn. Năm 2006, nhà khoa học chính trị người Mỹ Jeff Taylor đã viết trong cuốn sách “Các bữa tiệc đã đi về đâu?” "Có lẽ sẽ hợp lý hơn nếu coi cánh tả và cánh hữu là hai thành phần của chủ nghĩa dân túy, với chủ nghĩa tinh hoa ở trung tâm." Quan điểm này nêu bật những điểm tương đồng tiềm ẩn giữa các thái cực khác nhau của chính trị.
Vào năm 2015, Maajjid Nawaz, một người theo chủ nghĩa cải cách Hồi giáo, đã lưu ý trong một bài báo cho The Daily Beast: “Thuyết móng ngựa nêu bật xu hướng chung của phe cực tả và cực hữu trong việc tạo ra danh sách đen ”
Những ví dụ này chứng minh rằng cả những người cánh tả và cánh hữu đều có khả năng phát triển những hành vi cực đoan tương tự khi phải đối mặt với những áp bức chính trị và xã hội nhất định. Tuy nhiên, những so sánh như vậy cũng thu hút sự phản đối từ nhiều học giả, những người tin rằng lý thuyết móng ngựa đã đơn giản hóa quá mức sự khác biệt giữa các hệ tư tưởng cực đoan.
Nghiên cứu và phê bình học thuật
Sự ủng hộ về mặt học thuật cho lý thuyết móng ngựa tương đối hạn chế; các kết quả nghiên cứu và đánh giá toàn diện của nhiều nhà khoa học chính trị thường xác nhận hoặc không tìm thấy sự ủng hộ rộng rãi cho lý thuyết này. Ví dụ, một nghiên cứu năm 2011 liên quan đến cuộc bầu cử tổng thống Pháp năm 2007 đã kết luận: "Những người ủng hộ hai ứng cử viên không ở trong cùng một không gian chính trị và có nền tảng và giá trị xã hội khác nhau".
Một nghiên cứu khác năm 2012 cho thấy: "Kết quả không chứng minh được sự tương đồng giữa cực tả và cực hữu, nhưng những kẻ cực đoan nên được phân biệt dựa trên hệ tư tưởng mà chúng theo đuổi."
Những lời chỉ trích về lý thuyết móng ngựa của các học giả trong các lĩnh vực này kết hợp các quan điểm lịch sử và đương đại, lưu ý rằng những so sánh đơn giản như vậy có xu hướng đánh giá thấp sự khác biệt cơ bản giữa chính trị cực đoan. Những người ủng hộ lý thuyết móng ngựa đôi khi có thể sử dụng nó để hạ thấp những khác biệt này hoặc thậm chí bác bỏ nó như một mưu đồ chính trị tổng thể.
Kết luận
Sự nổi lên của lý thuyết móng ngựa đặt ra một câu hỏi đáng suy ngẫm: Trong một nền chính trị thế giới luôn thay đổi, liệu chúng ta có thể hiểu chính xác hơn về mối tương quan giữa các quan điểm cực đoan? Có lẽ những mối tương quan như vậy đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc như lịch sử chứ không chỉ riêng gì lịch sử. những so sánh và so sánh hời hợt?
