Language
Country/Area
No result found
Ý nghĩa thống kê so với ý nghĩa thực tế: Tại sao sự khác biệt lại quan trọng?
Trong các lĩnh vực y học và tâm lý học ngày nay, hiệu quả của việc nghiên cứu và điều trị thường cần được đánh giá về mặt "ý nghĩa thống kê" và "ý nghĩa thực tế". Tuy nhiên, sự khác biệt giữa hai điều này vượt xa thuật ngữ và có ý nghĩa sâu sắc đối với kết quả của bệnh nhân và sức khỏe tâm thần. Ở đây, chúng ta sẽ đi sâu vào định nghĩa của cả hai ý nghĩa và tầm quan trọng của chúng.
Định nghĩa ý nghĩa thống kê
Ý nghĩa thống kê chủ yếu được sử dụng trong việc kiểm tra giả thuyết, với mục đích phát hiện việc thiết lập giả thuyết không. Giả thuyết không thường khẳng định rằng không có mối quan hệ giữa các biến. Các nhà nghiên cứu đặt ra một mức ý nghĩa, phổ biến nhất là α = 0,05 hoặc 0,01, đại diện cho xác suất bác bỏ sai giả thuyết khống đúng. Việc thu được các kết quả có ý nghĩa thống kê chỉ ra rằng các kết quả được quan sát có xác suất xảy ra rất thấp do giả thuyết không là đúng.
Tuy nhiên, ý nghĩa thống kê chỉ cho thấy khả năng dữ liệu phù hợp với giả thuyết khống và không thể hiện ý nghĩa lâm sàng của kết quả.
Định nghĩa ý nghĩa thực tế
Ý nghĩa thực tế tập trung vào hiệu quả thực sự của biện pháp can thiệp hoặc điều trị. Cụ thể là liệu việc điều trị có mang lại đủ thay đổi để mang lại lợi ích cho cuộc sống hàng ngày của bệnh nhân hay không. Trong bối cảnh chăm sóc lâm sàng, ý nghĩa thực tế cho thấy tầm quan trọng của kết quả nghiên cứu và thường được đo lường bằng các số liệu như mức độ ảnh hưởng, số lượng cần điều trị (NNT) hoặc tỷ lệ ngăn ngừa được.
Ý nghĩa thực tế không chỉ bao gồm tầm quan trọng của kết quả mà còn nhấn mạnh vào những thay đổi riêng lẻ, không chỉ là hiệu ứng nhóm.
Sử dụng lâm sàng
Trong tâm lý học và tâm lý trị liệu, ý nghĩa lâm sàng còn tiến thêm một bước nữa và đánh giá liệu một phương pháp điều trị có đủ hiệu quả để thay đổi nhãn chẩn đoán của bệnh nhân hay không. Cụ thể, ý nghĩa lâm sàng trả lời câu hỏi liệu phương pháp điều trị này có đủ để đưa bệnh nhân trở lại bình thường hay không.
Phân tích ví dụ
Ví dụ: một phương pháp điều trị có thể cho thấy sự giảm đáng kể về mặt thống kê các triệu chứng trầm cảm, nhưng có thể không còn có ý nghĩa lâm sàng nếu chỉ 40% bệnh nhân không còn đáp ứng các tiêu chuẩn chẩn đoán trầm cảm.
Chỉ vì một phương pháp điều trị đạt được mức độ hiệu quả lớn và có ý nghĩa thống kê không có nghĩa là nó có thể biến bệnh nhân từ rối loạn chức năng thành bình thường.
Phương pháp tính ý nghĩa lâm sàng
Có nhiều phương pháp khác nhau để tính toán ý nghĩa lâm sàng. Năm phương pháp phổ biến bao gồm:
- Phương pháp Jacobson-Truax
- Phương pháp Gulliksen-Lord-Novick
- Phương pháp Edwards-Nunnally
- Phương pháp Hageman-Arrindell
- Mô hình tuyến tính phân cấp (HLM)
Kết luận
Hiểu được sự khác biệt giữa ý nghĩa thống kê và ý nghĩa thực tế là rất quan trọng đối với việc giải thích các nghiên cứu lâm sàng và điều trị bệnh nhân. Điều này không chỉ giúp chúng ta đánh giá tốt hơn hiệu quả thực sự của liệu pháp mà còn cung cấp hướng dẫn cho lần can thiệp tiếp theo. Cuối cùng, những khác biệt như vậy có thể truyền cảm hứng cho việc tìm kiếm và sử dụng các phương pháp điều trị hiệu quả nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Trong khi suy nghĩ về những câu hỏi này, bạn nghĩ làm thế nào chúng ta có thể đánh giá tốt hơn hiệu quả thực sự của các phương pháp điều trị?
