Language
Country/Area
No result found
Phép màu của sự ra đời: Bạn có biết đặc điểm nào chúng ta không thể kiểm soát không?
Trong khoa học xã hội, "các đặc điểm được quy cho" đề cập đến các đặc điểm mà một cá nhân có được khi sinh ra, thừa hưởng hoặc có được một cách tự nhiên theo tuổi tác. Những đặc điểm này mà một cá nhân có ít quyền kiểm soát. Các ví dụ phổ biến bao gồm chủng tộc, dân tộc, giới tính, địa vị/đẳng cấp xã hội, chiều cao và ngoại hình. Những đặc điểm này có thể phản ánh sự tương tác giữa “bản chất” (chẳng hạn như gen) và “nuôi dưỡng” (chẳng hạn như giáo dục sớm), hình thành các cấu trúc và mối quan hệ khác nhau trong xã hội.
Trong nhân khẩu học hàn lâm, những cấu trúc xã hội này không chỉ phản ánh sự đa dạng văn hóa mà còn trở thành cơ sở quan trọng để phân biệt các nhóm khác nhau, cho phép các nhà nghiên cứu hiểu sâu hơn về các hiện tượng xã hội khác nhau.
Tác động của chủng tộc
Việc nghiên cứu về các đặc điểm có thể quy kết không chỉ giới hạn trong các lĩnh vực học thuật. Trên thực tế, những người có một số đặc điểm có thể quy định nhất định đôi khi bị thiên vị một cách có hệ thống. Ví dụ, nghiên cứu về phân biệt chủng tộc đối với một số màu da và nền tảng văn hóa nhất định đã tiết lộ những khác biệt đáng kể trong cách xã hội nhìn nhận và đối xử với những nhóm này.
Giới và vốn xã hội
Theo nghiên cứu của Frank van Tubergen, có sự khác biệt nhất định về vốn xã hội giữa đặc điểm quy kết của giới tính và đặc điểm thành tích. Nghiên cứu này chỉ ra rằng ở Ả Rập Saudi, vốn xã hội của phụ nữ thấp hơn đáng kể so với nam giới, chủ yếu là do phụ nữ có ít mối quan hệ ngoài gia đình hơn. Điều này đã làm dấy lên những cuộc tranh luận về những gì tạo nên giới tính, chứng minh tính linh hoạt của các đặc điểm được gán cho và bộc lộ những thay đổi trong nhận thức của xã hội về giới tính.
Những quan điểm đối lập của xã hội đã dẫn đến những bất đồng về điều gì là thực tế, bao gồm cả quan điểm và cách hiểu về xu hướng tính dục, từ đó dẫn đến sự suy ngẫm sâu sắc hơn.
Địa vị xã hội và hệ thống đẳng cấp
Nhiều xã hội có nhiều kiểu phân tầng xã hội khác nhau. Trong hệ thống đẳng cấp của Ấn Độ, một số nhóm nhất định được trao địa vị xã hội thấp nhất, điều này ở một mức độ nào đó tạo ra một khái niệm vô hình về “tầng lớp không thể chạm tới”. Mặc dù hình thức phân biệt đối xử này bị pháp luật nghiêm cấm rõ ràng nhưng trên thực tế, các nhóm xã hội thấp hơn vẫn phải đối mặt với những thách thức và sự đối xử bất bình đẳng.
Những cân nhắc khi tuyển dụng và thăng chức
Trong cuốn sách “Nhà máy Anh, Nhà máy Nhật Bản”, nhà xã hội học người Anh Ronald P. Dore đã nghiên cứu sâu sắc vấn đề việc tuyển dụng và thăng chức của các công ty Nhật Bản chủ yếu dựa trên “thành tích” hay “đặc điểm quy kết”. Nghiên cứu của ông chỉ ra rằng kinh nghiệm và trình độ học vấn trong quá khứ đóng một vai trò quan trọng trong cơ hội thăng tiến của ứng viên. Mặc dù phán đoán dựa trên thành tích là lý tưởng nhưng trên thực tế, ranh giới giữa hai điều này thường rất mờ nhạt.
Khi thảo luận về cơ hội thăng tiến, việc thiếu thành tích học tập tương đối có thể khiến họ bị mắc kẹt ở các vị trí cấp thấp hơn ngay cả khi thành tích của họ tăng lên, buộc phải xem xét lại định nghĩa về các đặc điểm và tầm ảnh hưởng có thể quy cho.
Cho dù đó là về giới tính, chủng tộc, địa vị xã hội hay cơ chế thăng tiến tại nơi làm việc, các đặc điểm quy kết nhìn chung có tác động sâu sắc. Những đặc điểm này trong một số trường hợp phản ánh số phận không thể kiểm soát của một người. Khi nghĩ về những câu hỏi này, chúng ta cũng nên đặt câu hỏi liệu những đặc điểm mà chúng ta không thể lựa chọn này có thực sự quyết định tương lai của chúng ta hay không?
