Khi công nghệ năng lượng mặt trời tiếp tục được nâng cấp và phát triển, silicon đen, với tư cách là một vật liệu bán dẫn mới nổi, đang thu hút sự chú ý rộng rãi. Vật liệu silicon cải tiến này, với độ phản xạ cực thấp và hiệu suất hấp thụ cao, không chỉ có thể được sử dụng trong pin mặt trời mà còn có thể được mở rộng sang nhiều ứng dụng khác. Silicon đen được kỳ vọng sẽ mang lại những thay đổi mang tính cách mạng cho ngành năng lượng, vậy nó có những đặc tính kỳ diệu nào giúp nó vượt xa các vật liệu silicon truyền thống về hiệu suất chuyển đổi quang điện?
Đặc điểm chính của silicon đen là khả năng hấp thụ ánh sáng tới cao, với độ phản xạ giảm từ 20–30% thông thường xuống còn khoảng 5%.
Cấu trúc bề mặt của silicon đen có dạng hình kim, chiều cao kim lớn hơn 10 micron và đường kính nhỏ hơn 1 micron. Hình dạng đặc biệt này cho phép ánh sáng tăng cường phản xạ bên trong sau khi đi vào vật liệu, từ đó nâng cao hiệu quả hấp thụ ánh sáng. Sự thay đổi này không chỉ làm giảm sự mất ánh sáng mà còn cho phép pin mặt trời tạo ra nhiều năng lượng hơn trong cùng một khu vực. Không còn nghi ngờ gì nữa, hiệu suất cao như vậy có ý nghĩa to lớn trong việc giảm chi phí sản xuất pin mặt trời.
Có nhiều phương pháp khác nhau để sản xuất silicon đen, bao gồm khắc ion phản ứng (RIE), xử lý bằng laser và khắc hóa học. Mỗi phương pháp có thể biến đổi bề mặt của vật liệu silicon ở các mức độ khác nhau, cuối cùng tạo ra silicon đen.
Trong ngành bán dẫn, RIE là một quy trình tiêu chuẩn được sử dụng để tạo ra các rãnh và lỗ sâu hàng trăm micron trong chất nền silicon. Phương pháp này cho phép các cấu trúc cụ thể xuất hiện trong quá trình hình thành silicon đen, cuối cùng ảnh hưởng đến tính chất quang học của vật liệu.
Sử dụng các kỹ thuật như Bosch Process RIE, hàng triệu cấu trúc hình kim có thể được hình thành trên diện tích một milimet vuông.
Năm 1999, một nhóm nghiên cứu của Đại học Harvard đã phát triển công nghệ bắn phá silicon bằng xung laser femto giây, tạo ra thành công silicon đen và mang lại cho nó những đặc tính độc đáo, trong đó có khả năng hấp thụ bước sóng hồng ngoại. Công nghệ này tiếp tục mở rộng tiềm năng ứng dụng của silicon đen trong các lĩnh vực như cảm biến bằng cách hoạt động trong môi trường khí có chứa lưu huỳnh hexafluoride.
Ngoài ra, phương pháp khắc hóa học có sự hỗ trợ của kim loại (MACE) cũng có thể tạo ra silicon đen. Thông qua phương pháp này, silicon đen có thể được sản xuất với diện tích đồng đều, bất kể cấu trúc của silicon đơn tinh thể hay đa tinh thể.
Do đặc tính quang học và bán dẫn tuyệt vời nên vật liệu silicon đen có tiềm năng ứng dụng rất lớn. Các lĩnh vực ứng dụng có thể bao gồm:
Nghiên cứu cho thấy hiệu suất của pin mặt trời silicon đen có thể đạt tới 22,1%, cao hơn đáng kể so với pin mặt trời truyền thống.
Trong ngành năng lượng mặt trời, sự tiến bộ của silicon đen sẽ giúp thúc đẩy hơn nữa sự phát triển của năng lượng tái tạo, đặc biệt trong bối cảnh các quốc gia đang nỗ lực tìm giải pháp giảm lượng khí thải carbon, tiềm năng của silicon đen chắc chắn rất đáng chú ý.
Mặc dù tiềm năng của silicon đen đã được chứng minh nhưng làm thế nào để thương mại hóa nó rộng rãi hơn và đảm bảo tính hiệu quả cũng như tính khả thi của nó trong các ứng dụng khác nhau vẫn là những thách thức mà ngành cần phải đối mặt. Nghiên cứu tiếp tục sẽ giúp khai thác toàn bộ tiềm năng của silicon đen và mở đường cho sự phát triển công nghệ trong tương lai.
Sự phát triển của silicon đen không chỉ là bước đột phá về công nghệ mà còn là bước tiến lớn trên con đường phát triển bền vững. Vậy trong cuộc cạnh tranh năng lượng trong tương lai, liệu silicon đen có thể trở thành chìa khóa chiến thắng?