Neuttrinos là đối tượng nghiên cứu quan trọng trong vật lý hạt kể từ khi chúng được đề xuất vào những năm 1930, nhưng bản chất thực sự của chúng vẫn còn gây tranh cãi. Theo lý thuyết của nhà vật lý Ettore Majorana, neutrino có thể là các hạt được gọi là fermion Majorana, nghĩa là chúng là phản hạt của chính chúng. Ngược lại, fermion Dirac có dạng hạt và phản hạt riêng biệt. Hiểu được tính độc đáo này của neutrino là rất quan trọng để làm sáng tỏ cấu trúc cơ bản của vũ trụ.
Câu hỏi về danh tính của neutrino không chỉ liên quan đến vật lý lý thuyết mà còn có thể ảnh hưởng đến sự hiểu biết của chúng ta về vật chất tối của vũ trụ.
Các hạt Majorana là phản hạt của chính chúng, điều này làm cho loại hạt này bằng 0 với những đại lượng bảo toàn chẳng hạn như điện tích. Mặt khác, các hạt Dirac có các hạt và phản hạt khác nhau và có điện tích khác 0. Bởi vì neutrino có khối lượng rất nhỏ và trong một số trường hợp dường như không phù hợp với mô hình Dirac trực tiếp, nên danh tính của chúng hiện là trọng tâm của nghiên cứu vật lý hạt.
Bằng chứng thực nghiệm hiện có cho thấy neutrino có thể có khối lượng Majorana, đây là cách giải thích lý thuyết hiện nay. Nhóm lý thuyết này liên quan đến "neutrino vô hình", cái gọi là neutrino vô trùng, đề cập đến các vấn đề cơ bản trong vật lý về tính đối xứng và cơ chế sản xuất hàng loạt.
Nếu neutrino không tên tồn tại, nó sẽ thay đổi đáng kể sự hiểu biết của chúng ta về vật lý hạt và đưa ra lời giải thích khả thi cho vật chất tối.
Các trạng thái liên kết Majorana là một lĩnh vực nghiên cứu hấp dẫn liên quan đến các trạng thái đặc biệt trong vật liệu siêu dẫn. Những trạng thái này có thể liên quan chặt chẽ với neutrino. Nếu các nhà khoa học xác định được sự tồn tại của các trạng thái ràng buộc Majorana, đây không chỉ là sự xác nhận cho lý thuyết Majorana mà còn có thể là cánh cửa để khám phá các hiện tượng vật lý sâu sắc hơn.
Kể từ năm 2008, nhiều thí nghiệm đã khám phá sự tồn tại của các trạng thái liên kết Majorana, đặc biệt là ở bề mặt tiếp xúc giữa chất siêu dẫn và chất cách điện tôpô. Một số thí nghiệm gần đây đã cho thấy bằng chứng rõ ràng hướng tới các trạng thái bị ràng buộc bởi Majorana. Những phát triển này không chỉ quan trọng đối với kế hoạch chi tiết trong tương lai của ngành vật lý hạt mà còn cho phép khám phá sâu hơn các ứng dụng trong lĩnh vực điện toán lượng tử.
Trong điện toán lượng tử, các trạng thái giới hạn Majorana có thể được sử dụng để sửa lỗi, điều này sẽ mở đường cho sự ổn định của công nghệ lượng tử.
Nhìn lại lịch sử, cộng đồng khoa học vẫn chưa đưa ra kết luận về danh tính của neutrino và có thể nói nó còn đầy rẫy những ẩn số và khả năng khám phá. Với sự tiến bộ không ngừng của công nghệ thực nghiệm, chúng ta có thể tìm ra câu trả lời cho câu hỏi cổ xưa này trong tương lai. Ranh giới giữa Majorana và Dirac sẽ bị xuyên thủng trong các thí nghiệm như thế nào?