Language
Country/Area
No result found
Bí mật của thể ketone: Tại sao chế độ ăn nhiều chất béo lại có tác dụng kiểm soát bệnh động kinh tốt đến vậy?
Trong cộng đồng y tế ngày nay, chế độ ăn keto, như một liệu pháp ăn kiêng nhiều chất béo, vừa phải protein và ít carbohydrate, đã được sử dụng rộng rãi để điều trị chứng động kinh khó kiểm soát, đặc biệt là động kinh ở trẻ em. Chế độ ăn này khuyến khích cơ thể đốt cháy chất béo thay vì carbohydrate, có thể làm giảm các triệu chứng động kinh ở một mức độ nào đó.
Khi lượng carbohydrate nạp vào cơ thể rất thấp, gan sẽ chuyển hóa chất béo thành các thể ketone, có khả năng thay thế glucose để trở thành nguồn năng lượng chính của não.
Thông thường, carbohydrate trong thực phẩm được chuyển hóa thành glucose, rất cần thiết cho chức năng não. Tuy nhiên, khi lượng carbohydrate trong chế độ ăn được duy trì ở mức cực thấp, cơ thể sẽ khởi động một quá trình gọi là ketosis, làm tăng nồng độ thể ketone trong máu và cuối cùng làm giảm tần suất các cơn động kinh. Theo nghiên cứu, khoảng 50% trẻ em thử chế độ ăn kiêng này đã giảm hơn 50% tần suất co giật và sự cải thiện này vẫn kéo dài ngay cả sau khi chúng ngừng chế độ ăn kiêng.
Cơ chế hình thành thể ketone
Trong điều kiện bình thường, carbohydrate là nguồn năng lượng chính của cơ thể, nhưng khi lượng carbohydrate nạp vào quá thấp, gan sẽ bắt đầu chuyển hóa chất béo để sản xuất ra triglyceride chuỗi dài và chuỗi trung bình (MCT). MCT có thể được chuyển đổi thành thể ketone nhanh hơn do cấu trúc chuỗi carbon ngắn của chúng, đồng thời cung cấp năng lượng cần thiết cho cơ thể.
Nhiều nghiên cứu đã phát hiện ra rằng chế độ ăn nhiều chất béo trung tính chuỗi trung bình có thể cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống và khả năng kiểm soát bệnh động kinh ở những người mắc bệnh động kinh.
Bối cảnh lịch sử và ứng dụng hiện đại
Chế độ ăn kiêng này được phát triển lần đầu tiên vào những năm 1920 để mô phỏng tác dụng của việc nhịn ăn đối với bệnh động kinh. Mặc dù được nhiều người tôn trọng vào thời điểm đó, chế độ ăn kiêng này đã dần giảm đi khi có sự ra đời của các loại thuốc chống động kinh mới. Tuy nhiên, đối với khoảng 25-30% bệnh nhân không kiểm soát được hoàn toàn cơn động kinh, chế độ ăn keto một lần nữa lại phát huy được giá trị của nó, đặc biệt là ở trẻ em.
Thực hành và thách thức về chế độ ăn uống
Chế độ ăn keto đòi hỏi phải hạn chế nghiêm ngặt lượng carbohydrate nạp vào cơ thể và tăng lượng chất béo nạp vào, đây là một thách thức lớn đối với nhiều gia đình. Tuy nhiên, chế độ ăn kiêng này đã thu hút sự chú ý trở lại khi một số câu chuyện thành công được lan truyền và khi các tổ chức như Charlie Foundation, do Jim Abrahams sáng lập, đã quảng bá nó.
Ở nhiều người mắc bệnh động kinh, chế độ ăn keto có thể làm giảm đáng kể tần suất co giật, với hơn một nửa số bệnh nhân báo cáo tình trạng bệnh của họ được cải thiện đáng kể.
So sánh với liệu pháp dùng thuốc
Mặc dù hiện nay có nhiều loại thuốc chống động kinh, chế độ ăn keto chắc chắn là một giải pháp khả thi khác cho những bệnh nhân không thể kiểm soát hiệu quả các cơn động kinh bằng thuốc. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng chế độ ăn này có thể làm giảm tần suất các cơn động kinh tới hơn 50% và kéo dài tới hai năm.
Tác dụng phụ tiềm ẩn và thách thức
Tuy nhiên, chế độ ăn keto không phải là không có thách thức và tác dụng phụ. Bệnh nhân áp dụng chế độ ăn này có thể bị táo bón, cholesterol cao, chậm lớn và các vấn đề khác. Do đó, nhiều bác sĩ khuyên bệnh nhân nên điều chỉnh chế độ ăn này dựa trên việc theo dõi liên tục và các trường hợp cụ thể.
Mặc dù có tiềm năng điều trị đáng kể, các chuyên gia vẫn thận trọng và khuyến cáo nên theo dõi toàn diện bệnh nhân để đánh giá tác động lâu dài của chế độ ăn uống.
Hướng nghiên cứu trong tương lai
Khi mối quan tâm đến chế độ ăn keto ngày càng tăng, ngày càng có nhiều nghiên cứu cho thấy rằng ngoài bệnh động kinh, hiệu quả tiềm tàng của chế độ ăn này đối với các bệnh thần kinh khác (như bệnh Alzheimer, bệnh Parkinson, v.v.) cũng đáng được khám phá thêm. Cộng đồng khoa học mong muốn tìm hiểu thêm từ nhiều dữ liệu và thử nghiệm lâm sàng hơn.
Trong quá trình này, làm sao để cân bằng tốt hơn hiệu quả của chế độ ăn uống và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân vẫn là vấn đề mà cộng đồng y khoa cần tìm hiểu sâu hơn?
