Các vận động viên cưỡi ngựa phải đối mặt với nhiều rủi ro tiềm ẩn khi tập luyện và thi đấu, trong đó chấn thương Lisfranc là một rủi ro ít được biết đến nhưng có khả năng gây tử vong. Chấn thương này xảy ra ở giữa bàn chân và xảy ra khi một hoặc nhiều xương bàn chân di chuyển ra khỏi xương thuyền (tarsus), gây đau dữ dội và mất chức năng. Việc hiểu rõ nguyên nhân gây ra chấn thương này rất quan trọng để cải thiện sự an toàn.
Chấn thương Lisfranc lần đầu tiên được mô tả vào năm 1815 bởi bác sĩ phẫu thuật người Pháp Jacques Lisfranc, người nhận thấy một kiểu gãy xương phổ biến ở những người lính kỵ binh trong chiến đấu.
Trong các môn thể thao cưỡi ngựa, bàn chân của người cưỡi ngựa thường phải chịu tác động của mức năng lượng động học cao, đặc biệt là khi ngã hoặc tiếp xúc với mặt đất một cách bất ngờ. Ví dụ, chấn thương Lisfranc có thể xảy ra khi người cưỡi ngựa ngã khỏi ngựa nhưng chân vẫn còn bị giữ trong dây an toàn.
Nguyên nhân chính gây ra loại chấn thương này bao gồm các khía cạnh sau:Chẩn đoán chấn thương Lisfranc thường bao gồm chụp X-quang, nhưng trong một số tai nạn năng lượng thấp, chấn thương có thể khó phát hiện. Điều này đặc biệt phổ biến ở các vận động viên cưỡi ngựa, họ có thể chỉ cảm thấy khó chịu nhẹ sau khi ngã mà không bị biến dạng hoặc sưng tấy đáng kể.
Chẩn đoán chính xác là rất quan trọng trong việc quản lý sau chấn thương, đặc biệt là trong các vụ tai nạn nhẹ, và bác sĩ cần phải luôn cảnh giác cao độ.
Nếu chụp X-quang ban đầu không cho thấy những thay đổi rõ ràng, bác sĩ có thể đề nghị chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT) để xác nhận chấn thương. Trong một số trường hợp may mắn, bác sĩ sẽ dựa vào các triệu chứng lâm sàng, chẳng hạn như không thể chịu trọng lượng và sưng cục bộ, để hỗ trợ chẩn đoán.
Điều trị chấn thương LisfrancTùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương, phương pháp điều trị có thể là phẫu thuật hoặc không phẫu thuật. Đối với những chấn thương nhẹ hơn, chỉ cần bó bột và hạn chế chịu lực trong vài tuần là đủ, trong khi những trường hợp nghiêm trọng hơn thường phải phẫu thuật để nắn chỉnh lại xương và ổn định.
Nghiên cứu cho thấy can thiệp phẫu thuật sớm rất quan trọng đối với quá trình phục hồi của vận động viên vì chấn thương Lisfranc nếu không được điều trị có thể dẫn đến mất chức năng lâu dài và đau mãn tính theo thời gian.
Trong điều trị phẫu thuật chấn thương Lisfranc, phẫu thuật mở nắn chỉnh và cố định bên trong (ORIF) là một kỹ thuật thường được sử dụng, có thể làm giảm hiệu quả các biến chứng tiềm ẩn trong tương lai. Sau phẫu thuật, người bị thương thường cần vài tuần phục hồi chức năng để dần dần lấy lại chức năng hoàn toàn.
Do tính đặc thù của môn thể thao cưỡi ngựa, người cưỡi ngựa có nguy cơ chấn thương Lisfranc cao hơn, vì vậy, việc tiến hành đánh giá rủi ro và phòng ngừa đầy đủ trước là đặc biệt quan trọng. Điều này bao gồm việc mang giày dép phù hợp và rèn luyện các kỹ năng tăng cường để giảm khả năng té ngã và chấn thương.
Tuy nhiên, ngay cả người lái xe cẩn thận nhất cũng không thể tránh hoàn toàn mọi rủi ro. Trong những năm gần đây, một số tai nạn thường gặp trong đua ngựa và hậu quả của chúng đã thu hút sự chú ý đến những chấn thương này. Nhiều vận động viên bắt đầu coi trọng những hậu quả tiềm ẩn của chấn thương này và tác động của nó đến sự nghiệp của họ.
Phần kết luậnDo đó, khi môn thể thao cưỡi ngựa ngày càng phổ biến, người cưỡi ngựa nên nhận thức rõ hơn về nguy cơ chấn thương Lisfranc tiềm ẩn. Liệu sự gia tăng số lượng người gặp phải tình trạng đau đớn và khuyết tật này có nghĩa là giới thể thao cần xem xét lại nhu cầu thực hiện các biện pháp phòng ngừa an toàn hay không?