Bệnh Stargardt là bệnh võng mạc đơn gen di truyền phổ biến nhất, được biết đến với bản chất tiềm ẩn và đặc điểm di truyền. Mặc dù nhiều bệnh nhân gặp vấn đề về thị lực ở tuổi vị thành niên, một số bệnh nhân không biểu hiện triệu chứng cho đến khi trưởng thành, điều này đã thu hút sự chú ý và nghiên cứu của cộng đồng y khoa.
Bệnh Stargardt chủ yếu do các biến thể lưỡng alen trong gen ABCA4 gây ra và tuân theo mô hình di truyền lặn trên nhiễm sắc thể thường. Ngoài STGD1, còn có một số bệnh tương tự như STGD3 và STGD4, liên quan đến đột biến ở các gen khác và kiểu di truyền của chúng là trội trên nhiễm sắc thể thường.
Đột biến này dẫn đến rối loạn chức năng của chất vận chuyển gắn ATP (ABCA4) tham gia vào quá trình chuyển đổi ánh sáng thị giác ở võng mạc, dẫn đến tích tụ các dẫn xuất vitamin A độc hại và gây suy giảm thị lực.
Các triệu chứng của bệnh Stargardt ở người lớn có thể là kết quả của nhiều yếu tố khác nhau. Đầu tiên, sự đa dạng của các tổ hợp gen ở mỗi cá nhân có thể dẫn đến độ tuổi khởi phát bệnh khác nhau. Một số nghiên cứu cho thấy một số đột biến gen nhất định có thể không biểu hiện sớm trong cuộc sống mà có thể bị trì hoãn cho đến khi trưởng thành.
Các tổ hợp gen ABCA4 khác nhau có thể dẫn đến bệnh lý và độ tuổi khởi phát bệnh khác nhau đáng kể. Một số đột biến có thể ảnh hưởng đến chức năng võng mạc nhưng không rõ ràng ở giai đoạn đầu, các triệu chứng phát triển dần dần theo thời gian.
Ngoài ra, các yếu tố môi trường và lối sống cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe thị lực của bệnh nhân. Nếu mọi người giảm tiếp xúc với tia cực tím hoặc giảm lượng vitamin A trong chế độ ăn uống, các triệu chứng có thể chậm xuất hiện.
Đối với người lớn mắc bệnh Stargardt, các triệu chứng chính bao gồm mờ mắt, điểm mù trên trường nhìn, nhạy cảm với ánh sáng và giảm khả năng nhận biết màu sắc. Theo báo cáo, các triệu chứng này có thể bắt đầu ở giai đoạn đầu của tuổi trưởng thành, nhưng thường không rõ ràng. Theo thời gian, bệnh nhân sẽ dần dần cảm thấy mất thị lực.
Hiện nay, nghiên cứu về bệnh Stargardt vẫn đang được tiến hành. Một số phương pháp điều trị tiềm năng bao gồm liệu pháp gen và liệu pháp tế bào gốc. Mặc dù liệu pháp gen vẫn chưa được phát triển để điều trị bệnh Stargardt, một số nghiên cứu cho thấy phương pháp điều trị bằng tế bào gốc có thể giúp làm chậm quá trình suy giảm thị lực hoặc thậm chí cải thiện thị lực.
Theo một nghiên cứu, 94,1 phần trăm bệnh nhân mắc bệnh Stargardt đã cải thiện hoặc ổn định thị lực sau khi sử dụng phương pháp điều trị bằng tế bào gốc, mang lại hy vọng cho cộng đồng y khoa về các phương pháp điều trị trong tương lai.
Mặc dù bệnh Stargardt thường gây mù lòa nhưng sức khỏe và tuổi thọ không bị ảnh hưởng đáng kể. Nhiều bệnh nhân có thể duy trì chất lượng cuộc sống tốt sau khi mắc bệnh, và một số bệnh nhân khởi phát muộn thậm chí có thể duy trì thị lực tốt trong thời gian dài và tiếp tục các hoạt động hàng ngày.
Bản tóm tắtCho đến nay, nghiên cứu về bệnh Stargardt và sự khởi phát của bệnh ở tuổi trưởng thành vẫn tiếp tục được đào sâu hơn. Chúng ta vẫn chưa biết tại sao một số người lại phát triển triệu chứng ở tuổi trưởng thành và đây là một câu hỏi khoa học cần được khám phá thêm. Có lẽ các nghiên cứu trong tương lai sẽ tiết lộ cách gen và môi trường phối hợp với nhau để ảnh hưởng đến sự phát triển của căn bệnh này, cho phép chúng ta hiểu rõ hơn và điều trị bệnh Stargardt?