Thời gian sử dụng màn hình, hoặc lượng thời gian dành cho việc sử dụng các thiết bị có màn hình khác nhau (như điện thoại thông minh, máy tính, tivi, v.v.), đã trở thành chủ đề nghiên cứu nóng trong lĩnh vực giáo dục và sức khỏe tâm thần. Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, tầm quan trọng của thời gian sử dụng màn hình đối với sự phát triển của trẻ em ngày càng trở nên nổi bật. Theo nghiên cứu mới nhất, thời gian sử dụng màn hình không phải là ưu hay nhược điểm duy nhất mà bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm tần suất và nội dung sử dụng, có tác động sâu sắc đến cả sức khỏe tinh thần và thể chất.
Công nghệ hiển thị đã có những thay đổi đáng kể kể từ khi màn hình điện tử đầu tiên, ống tia âm cực (CRT), ra đời vào năm 1998. Đặc biệt, với sự phổ biến toàn cầu của điện thoại thông minh vào năm 2007, tần suất thời gian sử dụng màn hình đã tăng nhanh chóng. Theo một cuộc khảo sát năm 2023, 85% người lớn ở Mỹ sở hữu điện thoại thông minh và đối với trẻ em và thanh thiếu niên, thời gian sử dụng màn hình trung bình hàng ngày tăng theo độ tuổi.
Nghiên cứu cho thấy tần suất sử dụng điện thoại di động của người nghe đã tăng dần trong thập kỷ qua, ảnh hưởng đến cuộc sống thường ngày và việc học tập của họ.
Các nghiên cứu phổ biến đã chỉ ra rằng thời gian sử dụng màn hình quá nhiều có liên quan chặt chẽ đến các vấn đề sức khỏe như giảm chất lượng giấc ngủ và tăng nguy cơ béo phì. Đặc biệt về giấc ngủ, sử dụng thiết bị điện tử vào ban đêm có thể ảnh hưởng đến việc giải phóng melatonin, dẫn đến khó ngủ và ngủ không đủ giấc.
Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng việc sử dụng màn hình trước khi đi ngủ có thể ảnh hưởng đáng kể đến thời lượng và chất lượng giấc ngủ ở thanh thiếu niên.
Ngoài sức khỏe thể chất, thời gian sử dụng màn hình cũng có liên quan chặt chẽ đến sức khỏe tinh thần. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc sử dụng mạng xã hội trong thời gian dài có liên quan đến các vấn đề tâm lý như trầm cảm và lo âu. Đặc biệt đối với thanh thiếu niên, các tương tác xã hội của họ thường bị cản trở, dẫn đến sức khỏe tâm thần suy giảm.
Thời gian sử dụng màn hình quá nhiều cũng ảnh hưởng đến kỹ năng xã hội và sự phát triển hành vi của trẻ em. Trẻ em dành quá nhiều thời gian cho màn hình sẽ chậm học các kỹ năng giao tiếp và dễ gặp phải các vấn đề về hành vi. Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng trẻ nhỏ dành nhiều thời gian xem màn hình có nhiều khả năng mắc các vấn đề về hành vi và khả năng tập trung, chẳng hạn như rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD).
Khi thời gian sử dụng màn hình quá dài, trẻ em sẽ không được tương tác trực tiếp với bạn bè cùng trang lứa, từ đó ảnh hưởng đến sự phát triển các kỹ năng xã hội của trẻ.
Nội dung màn hình phù hợp có khả năng nâng cao hiệu quả học tập. Theo một số nghiên cứu, chương trình giáo dục phù hợp với lứa tuổi có thể giúp trẻ nhỏ phát triển nhận thức. Tuy nhiên, thời gian sử dụng màn hình quá nhiều có liên quan đến kết quả học tập kém hơn, nghĩa là điều quan trọng là phải hạn chế và theo dõi thời gian sử dụng màn hình của con bạn.
Trước tình trạng thời gian sử dụng màn hình ngày càng tăng, nhiều chuyên gia khuyến cáo rằng cha mẹ nên thường xuyên kiểm tra và quản lý thời gian sử dụng màn hình của con em mình. Tổ chức Y tế Thế giới và Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ đều đã ban hành hướng dẫn về thời gian sử dụng màn hình cho các nhóm tuổi khác nhau, nhấn mạnh nhu cầu hạn chế thời gian ngồi trước màn hình và khuyến khích trẻ em tham gia nhiều hoạt động ngoài trời hơn.
Giới hạn thời gian sử dụng màn hình hợp lý có thể giúp cải thiện sức khỏe tổng thể của trẻ em và thúc đẩy sự phát triển kỹ năng nhận thức và xã hội của trẻ.
Trong tương lai, khi công nghệ tiếp tục phát triển, thời gian sử dụng màn hình sẽ tiếp tục tăng. Tuy nhiên, hướng dẫn chính thức và nỗ lực của gia đình nhằm giảm thời gian sử dụng màn hình quá mức có thể giúp thúc đẩy sự phát triển lành mạnh ở trẻ em. Quan trọng nhất là chúng ta nên nghĩ về cách cân bằng việc sử dụng màn hình với những khía cạnh quan trọng khác của cuộc sống trong thế giới kỹ thuật số tiện lợi này?