Marinus H. van IJzendoorn

Impact of institutional care on attachment disorganization and insecurity of Ukrainian preschoolers: Protective effect of the long variant of the serotonin transporter gene (5HTT)

Institutional care has been shown to lead to insecure and disorganized attachments and indiscriminate friendliness. Some children, however, are surprisingly resilient to the adverse environment. Here the protective role of the long variant of the serotonin receptor gene (5HTT) is explored in a small hypothesis-generating study of 37 Ukrainian preschoolers reared in institutional settings or in their biological families. Attachment was observed with the Strange Situation Procedure, and indiscriminate social behavior was assessed in a semistructured interview with the caregiver. We found a moderating role of 5HTT for the association between adverse environment and attachment disorganization. Children with the ss or sl genotyope showed more attachment disorganization and less attachment security when they grew up in an institution compared to children who lived in a family, but children who were homozygous for the l allele appeared to be protected against the adverse institutional environment on attachment. We conclude that not all children may be equally vulnerable to extremely adverse rearing experiences.

19 Kindermishandeling en gehechtheid

In Nederland voert de overheid de laatste jaren intensief campagne tegen kindermishandeling. Het publiek wordt via affiches en andere media gewezen op het belang van het signaleren en melden van potentiele slachtoffers van kindermishandeling in de omgeving, bijvoorbeeld met de slogan: ‘In iedere klas zit wel een kind dat mishandeld wordt’. Tot voor kort ontbraken Nederlandse prevalentiegegevens, want naar het maatschappelijk zo belangrijke verschijnsel kindermishandeling is de afgelopen dertig jaar eigenlijk nog bitter weinig wetenschappelijk onderzoek verricht. Wel is er in de klinische praktijk veel ervaring opgedaan met diagnostiek, hulpverlening en preventie van kindermishandeling, hoewel de validiteit en effectiviteit van deze praktijk niet altijd wetenschappelijk is aangetoond. In de klinische praktijk is wel duidelijk geworden dat kindermishandeling doorgaans een symptoom van ernstig verstoorde gehechtheidsrelaties in het gezin is.