Trong việc đánh giá sức khỏe của trẻ sơ sinh, Điểm Apgar đã trở thành một công cụ không thể thiếu đối với các chuyên gia chăm sóc sức khỏe vì tính đơn giản và nhanh chóng của nó. Điểm số này ban đầu được Virginia Apgar, bác sĩ gây mê tại Đại học Columbia, tạo ra vào năm 1952 để chuẩn hóa cách đánh giá tình trạng sức khỏe sau sinh của trẻ sơ sinh. Cho đến nay, mặc dù đã trải qua nhiều thập kỷ phát triển trong việc áp dụng các tiêu chuẩn đánh giá, các nguyên tắc đằng sau điểm Apgar cũng như tầm quan trọng của chúng vẫn được giữ nguyên.
Bối cảnh tạo ra điểm Apgar xuất phát từ nhu cầu cấp thiết vào thời điểm đó về một phương thức đánh giá tiêu chuẩn cho trẻ sơ sinh cần hỗ trợ hô hấp. Năm 1952, Apgar lần đầu tiên giới thiệu hệ thống tính điểm này tại cuộc họp của Hội nghiên cứu gây mê và Liên đoàn quốc tế các trường Cao đẳng Y khoa gây mê. Đến năm 1953, hệ thống này cuối cùng đã được công bố trong tài liệu.
“Chỉ số Apgar được thiết lập không chỉ như một công cụ chấm điểm mà còn là mối quan tâm về tình trạng sức khỏe tức thời của trẻ sơ sinh.”
Theo thời gian, nghiên cứu về cơ sở khoa học của chỉ số Apgar ngày càng được đào sâu hơn. Năm 1955, Apgar và các đồng nghiệp đã tìm thấy mối liên hệ giữa điểm số thấp và các chỉ số xét nghiệm liên quan đến ngạt thở trong dữ liệu từ 15.348 trẻ sơ sinh. Mặc dù ngày nay điểm Apgar không còn được sử dụng để xác định nhu cầu hồi sức sơ sinh nữa nhưng vai trò của nó như một công cụ đánh giá sức khỏe chưa bao giờ thay đổi.
Đánh giá điểm Apgar của trẻ sơ sinh dựa trên năm tiêu chí chính: hoạt động (căng cơ), mạch, biểu cảm khuôn mặt, ngoại hình và hô hấp. Phạm vi điểm cho mỗi tiêu chí dao động từ 0 đến 2 điểm. Tên của năm vật phẩm này tạo thành từ viết tắt ngược với họ của Apgar. Điểm cao và thấp phản ánh sức khỏe của trẻ sơ sinh, với điểm tối đa là 10, nhưng trên thực tế, rất hiếm khi trẻ nhận được điểm tối đa.
“Trong năm phút đầu tiên sau khi trẻ sơ sinh chào đời, điểm Apgar trở thành chỉ số quan trọng để đưa ra quyết định y tế khẩn cấp.”
Thông thường, các thành viên của nhóm chăm sóc sức khỏe như y tá, nữ hộ sinh và bác sĩ sẽ cùng tham gia tính điểm Apgar cho trẻ sơ sinh. Thông thường, điểm số sẽ được đánh giá trong vòng một đến năm phút sau khi sinh. Điểm số từ bảy trở lên thường được coi là bình thường, điểm số từ bốn đến sáu được coi là tương đối thấp và điểm số từ ba trở xuống được coi là thấp nguy hiểm và cần phục hồi ngay lập tức. Đáng chú ý, điểm số thấp trong phút đầu tiên có thể chỉ ra rằng trẻ sơ sinh cần được chăm sóc y tế nhưng không nhất thiết ngụ ý các vấn đề sức khỏe trong tương lai.
Đối với trẻ sơ sinh cần hồi sức, các biện pháp hồi sức nên được thực hiện trước khi chấm điểm. Do đó, điểm Apgar không nên được sử dụng để xác định ban đầu xem có cần hồi sức hay không mà nên dùng để đánh giá phản ứng sau khi thực hiện hồi sức. Nếu điểm sau năm phút dưới bảy điểm, bài kiểm tra cần được đánh giá lại sau mỗi năm phút cho đến phút thứ 20. Một số nghiên cứu ngày nay cho rằng nếu không phát hiện thấy nhịp tim sau 10 phút, mọi nỗ lực hồi sức có thể cần phải dừng lại.
“Với việc đánh giá điểm Apgar, chúng tôi mong muốn có được sự hiểu biết chính xác và nhanh chóng về nhu cầu sức khỏe của trẻ sơ sinh.”
Tuy nhiên, sự khác biệt trong xếp hạng điểm Apgar giữa các nhà cung cấp khiến độ tin cậy của kết quả trở nên khó khăn. Theo kết quả nghiên cứu, mức độ đồng thuận về điểm Apgar giữa nhiều cơ sở cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe là 55% đến 82%. Do đó, nên đánh giá trong vòng một và năm phút từ cùng một cá nhân để giảm sự khác biệt.
Các nghiên cứu gần đây cho thấy trẻ sơ sinh không phải da trắng có xu hướng có điểm Apgar thấp hơn trẻ sơ sinh da trắng, điều này đã gây ra mối quan tâm và thảo luận rộng rãi trong xã hội. Hiện tượng này phản ánh những thành kiến về chủng tộc tiềm ẩn có thể dẫn đến những can thiệp y tế không cần thiết, đồng thời làm dấy lên những cuộc thảo luận xã hội về tính công bằng của công cụ đánh giá này.
Khái niệm sử dụng từ ghi nhớ "apgar" để ghi nhớ tiêu chí đánh giá đã được áp dụng rộng rãi trong nhiều ngôn ngữ. Mặc dù phiên âm có sự thay đổi, điểm Apgar vẫn giữ nguyên nội dung cơ bản của thang điểm trong các bối cảnh văn hóa khác nhau. Không giống như lời giải thích đơn thuần bằng số, ý nghĩa đằng sau nó cũng đáng để suy ngẫm.
Trong bối cảnh chăm sóc sức khỏe thay đổi nhanh chóng, điểm Apgar tiếp tục là nền tảng cho việc quản lý sức khỏe trẻ sơ sinh như một công cụ đánh giá ngắn gọn và hiệu quả. Tuy nhiên, liệu có bất kỳ hạn chế hoặc thành kiến tiềm ẩn nào trong việc sử dụng xếp hạng một cách ổn định và khách quan cần được khám phá sâu hơn không?