Chỉ số khối cơ thể (BMI) là một chỉ số đơn giản và được sử dụng rộng rãi, kết hợp chiều cao và cân nặng của một cá nhân để đánh giá hình dáng cơ thể của một người. Chỉ số này ngày càng thu hút sự chú ý trong xã hội hiện đại. Tuy nhiên, nguồn gốc thực sự của BMI và logic toán học đằng sau nó hiếm khi được biết đến. Bắt đầu từ nhà toán học người Bỉ Adolphe Quetelet vào giữa thế kỷ 19, ông đã dấn thân sử dụng toán học để mô tả các hiện tượng xã hội và BMI ra đời.
Quitelet tin rằng thông qua khái niệm "lý tưởng xã hội", mọi người có thể sử dụng toán học để khám phá và hiểu hành vi xã hội cũng như các quy luật đằng sau nó.
Công việc của Quitelet tập trung vào việc phát triển khái niệm về "người đàn ông bình thường" và sử dụng lý thuyết này để tìm ra hình dáng cơ thể lý tưởng. Mục tiêu của ông không phải là thiết lập chỉ số BMI để đánh giá y tế mà là tìm cách định lượng "lý tưởng xã hội" này. Điểm này liên tục được mở rộng và phát triển trong các nghiên cứu tiếp theo, cuối cùng hình thành nên chỉ số BMI ngày nay và trở thành một chỉ số sức khỏe cộng đồng quan trọng.
Năm 1972, Ancel Keys chính thức giới thiệu cái tên BMI và nó bắt đầu được sử dụng rộng rãi. Keith chỉ ra rằng ngay cả khi BMI không hoàn hảo thì ít nhất nó cũng hiệu quả như một chỉ số về béo phì tương đối so với các chỉ số khối cơ thể khác. Do tính đơn giản của việc tính toán BMI nên nó nhanh chóng trở thành công cụ để các bác sĩ lâm sàng đánh giá trọng lượng cơ thể ngay từ đầu.
“Việc sử dụng BMI trong y tế công cộng đã trở nên phổ biến, cho phép chúng tôi trao đổi nhanh hơn với bệnh nhân về cân nặng của họ.”
BMI phân loại người trưởng thành theo các khoảng số khác nhau: thiếu cân (dưới 18,5), cân nặng bình thường (18,5 đến 24,9), thừa cân (25 đến 29,9) và béo phì (30 trở lên). Nhưng khi việc sử dụng công cụ này ngày càng phổ biến thì ngày càng có nhiều nghiên cứu chỉ ra những hạn chế của nó. Ví dụ: BMI không thể đánh giá chính xác tỷ lệ cơ/mỡ của một cá nhân, đặc biệt là đối với các vận động viên.
Các vận động viên thường có chỉ số BMI cao do khối lượng cơ bắp cao hơn nên chỉ dựa vào BMI để đánh giá vấn đề cân nặng rõ ràng là chưa đủ.
Tham khảo hướng dẫn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có sự khác biệt về mặt địa lý và sắc tộc trong tiêu chuẩn BMI. Không chỉ các nhóm dân tộc khác nhau có tỷ lệ mỡ cơ thể khác nhau, mà ngay cả các phân nhóm khác nhau của cùng một nhóm dân tộc cũng có thể có những nguy cơ sức khỏe khác nhau ở một giá trị BMI nhất định. Ví dụ, đối với người châu Á, giới hạn BMI khỏe mạnh thường tương đối thấp và một số quốc gia như Singapore thậm chí còn thiết lập thêm các tiêu chuẩn BMI có mục tiêu hơn.
Mặc dù BMI là một chỉ số được sử dụng rộng rãi nhưng nhiều hạn chế liên quan đến chỉ số này đã dần xuất hiện. Ví dụ: BMI không tính đến các yếu tố như kích thước khung hình, khối lượng cơ và độ tuổi của một cá nhân, điều này làm phức tạp khả năng áp dụng của nó cho từng cá nhân. Trong một số trường hợp, chỉ số BMI cao không có nghĩa là không khỏe mạnh nhưng có thể ẩn chứa sức sống dồi dào hơn.
Hầu hết các chuyên gia đều cảnh báo rằng BMI chỉ có thể được sử dụng như một khía cạnh của tình trạng sức khỏe và không nên dựa quá nhiều vào chỉ số này để đánh giá sức khỏe của một cá nhân.
Theo nhiều nghiên cứu lớn, chỉ số BMI tăng không phải lúc nào cũng đi kèm với nguy cơ sức khỏe gia tăng. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng nhiều cá nhân được coi là thừa cân có chỉ số BMI từ 23 đến 29 không thực sự có nguy cơ tử vong sớm cao hơn. Điều này cho chúng ta biết rằng việc đơn giản hóa tương đối BMI như một công cụ phân tích sức khỏe có thể phản ánh nhiều sự thật mơ hồ.
Với nhận thức về sức khỏe ngày càng cao trong xã hội hiện đại, nhu cầu xem xét và cải thiện chỉ số BMI ngày càng tăng. Ngày càng có nhiều chuyên gia cho rằng ngoài BMI, cần đưa ra nhiều tiêu chuẩn đánh giá thành phần cơ thể hơn để có được tình trạng sức khỏe chính xác hơn. Các biện pháp thay thế, chẳng hạn như tỷ lệ vòng eo trên chiều cao, đang được nghiên cứu chuyên sâu và có thể cung cấp thước đo chi tiết hơn về nguy cơ béo phì đối với sức khỏe.
Chúng ta phải tự hỏi: Để theo đuổi sức khỏe, chúng ta có nên dán nhãn cho hình dáng cơ thể của mình không?