Aysel Esen Çoban

TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ VE TÜRK EĞİTİM SİSTEMİNDEKİ YERİ: OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ GÖZÜNDEN

Arastirmanin temel amaci okul oncesi ogretmen adaylarinin toplumsal cinsiyet esitligine ve Turk egitim sistemindeki yerine iliskin bakis acilarini ortaya koymak ve bu konuda okullarda yasadiklari deneyimleri betimlemektir. Bu arastirmada nitel arastirma desenlerinden fenomoloji deseni kullanilmistir. Arastirmanin calisma grubunu, Ankara’daki bir devlet universitesinde okul oncesi ogretmenligi bolumunde okuyan 16 ogretmen adayi olusturmaktadir. Arastirmada veri toplama yontemi olarak gorusme yontemi kullanilmistir. Veriler icerik analizi teknigine gore cozumlenmistir. Arastirma sonucunda bes tema belirlenmistir. Bunlar, ‘toplumsal cinsiyet esitliginin anlami’, ‘toplumsal cinsiyet esitligine ve uygulanabilirligine dair inanclar’, ‘okul oncesi egitim kurumlarinda toplumsal cinsiyet esitligi/esitsizligi ile ilgili karsilasilan durumlar’, ‘Turk egitim sisteminde toplumsal cinsiyet esitliginin yeri’ ve ‘toplumsal cinsiyet esitligi/esitsizligi ile ilgili sorunlar icin cozum onerileri’ temalaridir. Okul oncesi ogretmen adaylari Turkiye’de toplumsal cinsiyet esitliginin tam olarak uygulanamayacagini belirtmekle beraber toplumsal cinsiyet esitligine inandiklarini ifade etmislerdir. Ancak ogretmen adaylarinin toplumsal cinsiyet rolleriyle ilgili kalip yargilarinin oldugunu isaret eden soylemlerinin oldugu tespit edilmistir. Ayrica uc erkek ogretmen adayindan yalnizca birisinin, toplumsal cinsiyet esitligine gercekten inandigi ortaya cikmistir. Okul oncesi ogretmenligi lisans programinda toplumsal cinsiyet esitligine dair zorunlu bir dersin olmamasi bir eksiklik olarak ortaya cikmistir. Arastirma sonucunda okul oncesi ogretmen adaylarinin toplumsal cinsiyet rolleriyle ilgili kalip yargilarinin yikilmasi; egitim verecekleri cocuklarin toplumsal cinsiyet esitligine yonelik inanclarini olumlu yonde etkileyebilmeleri adina ogretmen yetistirme programlarina bununla ilgili dersler eklenmesi ve ogretmenlere bu konuda hizmet ici egitimlerin zorunlu hale getirilmesine yonelik oneriler sunulmustur.

Resimli Çocuk Kitaplarında Yer Alan Olumsuz Duygular Ve Karakterlerin Kullandığı Baş Etme Stratejileri

Bu calismanin amaci; 3-6 yas grubu cocuklar icin hazirlanan resimli cocuk kitaplarinda yer alan olumsuz duygularin siklikla hangileri oldugunu tespit ederek kitapta yer alan karakterlerin bu duygularla hangi yontem ve stratejileri kullanarak bas ettiklerini incelemektir. Arastirmanin amaci dogrultusunda olcut ornekleme yoluyla, ulusal yayinevlerinden ulasilabilen 61 resimli cocuk kitabi, resimli cocuk kitaplarinda yer alan olumsuz duygular ve karakterlerin, bu duygularla basa cikmada kullandiklari stratejiler acisindan incelenmistir. Veriler, Parrot’un yapmis oldugu duygu siniflamasina gore ofke, uzuntu ve korku olmak uzere uc ana kategoriye ayrilarak islenmis; basa cikma stratejileri ise arastirmacilar tarafindan hazirlanan Olumsuz Duygularla Basa Cikma Stratejileri Olcut Listesi’ne gore degerlendirilmistir. Incelenen 61 resimli cocuk kitabinda en sik rastlanan olumsuz duygu durumunun uzuntu oldugu ve bunu sirasiyla korku ve ofke duygularinin izledigi gorulmektedir. Incelenen resimli cocuk kitaplarinda karakterlerin olumsuz duygularla basa cikmada cogunlukla islevsel stratejiler kullandiklari ve kitaplarin cok azinda islevsel olmayan stratejilere yer verildigi gorulmustur. En sik gorulen islevsel basa cikma stratejisi akran ya da yetiskin destegi arama olarak belirlenmistir.